حقوق ومسئولیت متقابل والدین و فرزندان

حقوق ومسئولیت متقابل والدین و فرزندان

تهيه كننده : عبدالعزيز سليمي

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ

اي كساني كه ايمان آورده ايد ، خودتان و كسانتان را از آتشي كه سوخت آن ، مردم و سنگهاست حفظ كنيد. ...

سورة تحريم، آية :6

مسئوليت پدر و مادر در مورد تربيت فرزندان

1.  فرزندان موهبت خداوند هستند و پدران و مادران امانتدار آنان مي باشند.

2.  سعي نماييد محبّت خداوند و پيامبر گرامي (ص) را در دل آنها جاي دهند.

3.  با ايمان و اخلاق و آداب ديني و اجتماعي آنان را آشنا نمايند.

4.  بهترين روش تربيت آنها پايبندي پدر و مادر به پاكي و پرهيزكاري است.

5.  نيازمنديها و آرزوهاي مادي و معنوي مشروع آنان را در حد توان برآورده نمايند.

6.  از توهين و تحقير آنان به ويژه در حضور ديگران پرهيز كنند.

7.  در انتخاب دوست و شريك زندگي آنها را راهنمايي نمايند.

8.  در مورد خريد لباس و ... ميان آنان تبعيض قايل نشوند.

9.  محبّت بجا و منطقي پدر و مادر آنها را از محبت كاذب ديگران بي نياز مي نمايد.

10.  از لغزشهاي آنان چشم پوشي كند و در صورت تكرار در خلوت نصيحتشان نمايد.

11.  با محبت و تشويق و احترام به آنان،‌در آنها اعتماد به نفس ايجاد كنند.

12.  گاهي آنان را به نماز جمعه و مجالس ديني و دانش و ... ببرند.

13.  آنان را با قرآن و روش زندگي رسول خدا (ص) و سخنان و تجارب بزرگان آشنا نمايند.

14.  در حضور آنها ، از جدال و درگيري دوري كنند.

15.  پدر و مادر همچون درخت و فرزندان نيز ميوة آنند ، طبيعي است كه درخت سالم ميوة سالم مي دهد.

16.  با پرهيز از اسراف و اشرافيگري آنان را هم آنگونه بار بياورند.

17.  به مدارس آنها سركشي كنند و با معلمين ايشان در تماس باشند.

18.  آنها را از مطالعه و نگاه به كتابها و فيلمهاي مضرّ و بي فايده بازدارند.

19.  آنان را با تجارب زندگي خود آشنا كنند .

20.  در امور دين و دنيا آنان را متعهد و مسئوليت پذير تربيت نمايند.

21.  نام نيكو و يا لقب مناسب براي آنان انتخاب كنند .

22.  آنان را به يادگيري علوم و دانش و فنون وادار نمايند و در تهية امكانات شكوفايي استعدادهايشان دريغ نورزند.

23.  امكانات و اسباب سرگرمي و تفريحات مشروع و متناسب با سنّ آنان را فراهم نمايند.

24.  به تغذيه و بهداشت آنان توجه نموده و فوايد حفظ سلامت تن و روان و بهداشت محيط را به آنان بياموزند.

25.  احترام به بزرگترها و كمك به ضعيفان و بيماران را به آنان ياد آور شوند.

26.  در انتخاب معلّم و مربّي براي اولاد خود دلسوزانه اقدام نمايند.

27.  هنگام سفر با آنان فرصت را مغتنم شمرده و از مظاهر زيباي طبيعت و راز و پندهاي مشاهد و اماكن تاريخي فرزندان خود را آگاه سازند.

28.  به آنان بياموزند كه با برادران و خواهران خود و هم سنّ و سالان و همنوعانشان صادق و مهربان باشند.

29.  رحم و شفقت با زير دستان را به آنان بياموزند.

30.  به آنان بياموزند همواره فزوني ذخيره اخروي را بر امور دنيوي مقدم بدارند و حفظ منافع و مصالح جامعة اسلامي را منافع فردي ترجيح دهند.

مسئوليت فرزندان در برابر پدر و مادر

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

وَ قَضَی رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَ لاَتَنْهَرْهُمَا وَ قُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا (23) وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا (24)

پرودگار تو مقرر كرد كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر (خود) احسان كنيد. اگر يكي از آن دو يا هر دو ، در كنار تو به سالخوردگي رسيدند به آنها (حتي) «اوف» مگو و به آنان پرخاش مكن و با آنها سخني شايسته بگوي.

و از سر مهرباني ، بال فروتني بر آنان بگستر و بگو:« پروردگارا، آن دو را رحمت كن چنانكه مرا در خُردي پروراندند.» (سورة اسراء آية 23-24 )

1.  بجز در گناه و نافرماني خداوند ، آنان را اطاعت كن !

2.  با آرامش و مهرباني با آنان سخن بگو !

3.  صبح و شام و در مناسبتها دستهايشان را ببوس !

4.  از شخصيت و حيثيت و ثروت آنان محافظت كن !

5.  احترامشان را به خوبي نگهدار و هنگام ورود آنان با شوق و تكريم برخيز! و هر چه را كه مي خواهند از راه مشروع برايشان فراهم كن!

6.  در همة امور زندگي با آنان مشورت كن !

7.  از دعاي خير و طلب بخشش براي آنان غافل مباش !

8.  هر گاه مهماني داشتند با محبت و خوشرويي ، خود و مهمانشان را خدمت كن !

9.  از هر فرصتي براي شادي و سرورشان استفاده كن !

10.  در حضورشان صدايت را بلند مكن !‌

11.  بدون اجازة آنان از منزل خارج مشو !‌

12.  به هنگام خواب و استراحت بيدارشان مكن !

13.  همسر و فرزندان را بر آنان مقدم مدار !

14.  هنگامي كه سخن مي گويند كلامشان را قطع مكن !

15.  اگر كار ناپسندي را انجام دادند، آنان را سرزنش مكن !

16.  بدون دليل در حضور ايشان نخند !

17.  پيش از آنان غذا خوردن را آغاز مكن و از جلو دستشان غذا بر مدار !

18.  هنگامي كه نشسته اند بدون اجازة آنان دراز مكش و در حضورشان پاهايت را دراز مكن !

19.  پيش از آنان وارد مشو و جلوتر از آنها راه مرو !

20.  هرگاه صدايت زدند بي درنگ حاضر شو !

21.  در زمان حيات و پس از مرگ آنها ، دوستان آنان را احترام كن !

22.  با افرادي كه با پدر و مادر خود بدند ، رفاقت مكن !

23.  در موقع بيماري به موقع آنان را نزد پزشك ببر !

24.  چنانچه نيازمند بودند لباس و مسكن و غذاي مناسب برايشان فراهم كن !

25.  گاهي اوقات آنان را به گردش و تفريح ببر !

26.  هيچگاه با آنان دروغ مگو !‌

27.  امور زندگيت را از آنها پنهان مكن !‌

28.  از آنان بخواه تو را با تجارب زندگي خود آشنا نمايند!

29.  از آنها بخواه از دعاي خير خويش فراموشت نكنند !

30.    به هنگام خطاب ، آنها را پدر و مادر بخوان و از مخاطب قرار دادنِ آنها با نام، پرهیز کن.