امام احمدبن شعيبِ نسايي رحمه الله

امام احمدبن شعيبِ نسايي رحمه الله

به مناسبت وفات امام نسائي رحمه الله در 13 صفر سال ۳۰۳ هجری

حافظ، ابوعبدالرحمن، احمدبن شعيب بن علي بن بحربن سنان بن دينار نسايي (214 يا 215 –303هـ ق) از محدثان صاحب نام اهل سنّت است كه در«نِساء» (در تركمنستان كنونی) به دنيا آمد.

در وجه تسمية «نساء» گفته اند : وقتي سپاهيان اسلام وارد خراسان شدند آهنگ آن شهر كردند و چون به آنجا رسيدند، مردانش را گريخته يافتند، و جز زنان كسي را در آنجا نديدند و از آن پس آن شهر را «نساء» نام نهادند. والله اعلم.نسايي از محدثان بسياري حديث شنيد كه از مشهورترين آنها، مي توان اسحاق بن راهويه، اسحاق بن حبيب، سليمان بن اشعث، اسحاق بن شاهين، حارث بن مسكين، ابوداود سجستاني، مجاهد بن موسي و ديگران نام برد. نسايي به دمشق، خراسان، حجاز، عراق، جزيره، شام و مصر نيز درطلب حديث سفركرد، و از مشايخ همة اين سرزمينها، حديث شنيد. از شاگردان مشهور و راويان حديثش مي توان ابوالقاسم طبراني، ابوعلي، حسين بن علي حافظ طبراني، احمدبن عميربن جوصا و ابوجعفرطحاوي را نام برد.حاكم از دارقطني روايت ميكندكه ميگفت: « ابوعبدالرحمن، امام نسايي وقتي كه صحبت از علم حديث، و جرح و تعديل راويـــان مي شود، بر همه هم عصرانش مقدم است». عبدالرحمن بن احمد، صاحب تاريخ مصر مي‌گويد : «نسايي در حديث امام، مورد اطمينان، استوار و حافظ بود، به مصرآمد و مدتي دراز درآنجا ماند».

وي در 13 صفر سال ۳۰۳ هجری در «رمله» وفات نمود و در بيت المقدس دفن شد. وهمچنين گفته شده او در حج بوده و در مكه وفات نموده است. امام برای طلب علم به استوطن مصر سفر نمود، و در آنجا اقامت گزيد، ولی حسادت مشايخش ايشان را مجبور به ترک استوطن مصر می كند. بعد از ترک اجباری استوطن مصر در رمله اقامت مي گزيند.

 

سنن نسايي :

نسايي در آغاز كتابي تأليف كرده كه به آن سنن كبري گويند، و از آن ميان احاديئي را دستچين كرده است كه به المجتبي و يا المجتني نامبردار است، وكتابي كه از صحاح سته محسوب مي‌شود همين المجتبي است كه به سنن نسايي مشهور است.گويند سبب اين اختصار آن بود كه يكي از اميران آن زمان از وي پرسيد: آيا همه‌ي احاديث كتابت صحيح است؟ وي در پاسخ گفت: خير. امير از وي خواهش كرد كه مجموعه‌اي از احاديثي كه صحيح است، فراهم بيند لذا وي به گلچين كردن احاديث از سنن كبري نمود و احاديثي را كه اسنادش جاي بحث و ايراد داشت از آن كتاب حذف نمود و حاصل آن شد كه اينك شاهد آن هستيم  و هم اكنون وقتي حديثي به نسايي نسبت داده مي شود، احاديثي است كه در المجتبي آمده است نه در سنن الكبري.  برخلاف سنن ترمذي كه احاديث مكرر در آنها كمتر ديده مي شود، سنن نسايي به كثرت تكرار معروف است.

ديگر آثار ايشان عبارتند از:

السنن الكبرى، المجتبى (مشهور به سنن الصغرى)، الضعفاء و المتروكون (در باره رجال حديث) خصائص على و مسند على، مسند مالك. سنن ايشان شامل ۵۷۶۹حديث مى باشد.

اين مقاله با استفاده از مقاله آقاي حسان فاضلی به نام «گذری كوتاه بر مشاهير محدثين» كه در سايت تبيين درج گرديده است تهيه شد. به غير از اين منبع از ديگر منابع نيز استفاده شده است.