جنگ خندق سموره زمان: 11 شوال 327 ه ق - 1 آگوست 939 م.







عهد امير عبدالرحمن الناصر (300 ه ق- 350 ه) يكي از درخشان ترين دوره هاي تاريخ اندلس است و فرهنگ و تمدن اسلام در آن دوره به اوج شكوفايي خود رسيد. و در بسياري از عرصه ها بويژه در عرصه نظامي بر رقيب ديرينه خود اسپانياي مسيحي برتري يافت. چنانكه مسلمانان پيروزي هاي بسياري بر ضد نصارا بدست آوردند. علل اين پيروزي ها آن بود كه عبدالرحمن الناصر قبل از اينكه دشمنان به قدرت دست يابند و عليه او دست به اقدام بزنند بر آنها يورش مي برد. اين سياست الناصر موجب شده بود كه نصارا دائما آمادگي رزمي خود را حفظ كنند و در حال آماده باش به سر برند.

وقوع نا آرامي و شورشهايي در ناحيه سر فسطه (ساركوزا) در شمال شرق اندلس مدتي الناصر را به خود مشغول داشت. حاكم آن ناحيه بنام «محمد بن هاشم التجيبي» اعلام استقلال كرد و از تابعيت الناصر خارج شد. الناصر در حدود دو سال سرگرم فرونشاندن اين شورش شد. در اين مدت پادشاهان مسيحي مناطق مسيحي نشين اسپانيا فرصت را مغتنم شمرده و بايكديگر پيمان اتحاد بستند. سردسته اين اتحاديه صليبي خطرناك «راميرو دوم» پادشاه ليون و دشمن قديمي و سرسخت عبدالرحمن بود. همين راميرو جنگهاي زيادي بر ضد عبدالرحمن راه انداخته بود.

عبدالرحمن بعد از اينكه بر شورشهاي داخلي چيره شد، تصميم گرفت به ليون، مركز تجمع صليبيان حمله كند. بدين منظور سپاهي گران به بزرگي يكصد هزار جنگجو فراهم آورد و رهبري آنرا به فرمانده صقلبي (اسلاو) خود بنام «نجده بن حسين صقلبي» واگذار كرد. همين امر بر فرماندهان عرب گران آمد و كينه الناصر را به دل گرفتند. اين انتخاب الناصر از آن رو بود كه وي از ابتداي حكومتش به استفاده از موالي بخصوص صقلبي ها (اسلاوها) در مناصب عالي كشوري و لشكري روي آورد.

اين روي كرد الناصر در مقدم داشتن غير عربها بر عربها از آن جهت بود كه عموم شورشهايي كه در اوائل حكومت الناصر بوقوع پيوست به سركردگي خانواده هاي برجسته و اشراف عرب اتفاق مي افتاد. لذا وي به عربها بي اعتماد شده بود. البته الناصر در اين خصوص خيلي زياده روي كرد و باعث شد كه رهبران عرب خيلي از وي رنجيده شوند و كينه او را به دل گيرند. همين عامل نقش محوري در شكست مسلمانان در جنگ خندق سموره داشت.

الناصر با سپاه بزرگ خود به سمت كشور ليون حركت كرد و با تمام توان آن سرزمين را درنورديد و به سمت پايتخت آن شهر سموره، يورش برد و آن شهري بود كه هفت ديوار بلندو خندق هاي عريض  پرآب آنرا احاطه كرده بود. مسلمانان دو ديوار را تصرف كردند كه در نتيجه مدافعان شهر مجبور شدند به داخل شهر عقب نشيني كنند. مسلمانان كوشيدند كه ديوار سوم را تصرف كنند كه در اين هنگام صليبي ها در يك صف واحد و يكباره به تاريخ 11 شوال سال 327 ه ق بر مسلمانان هجوم آوردند. در اين موقعيت بعضي از فرماندهان عرب مرتكب خيانتي بزرگ شدند از اين قرار كه در جنگ سستي نشان دادند و بعد هم از صحنه پيكار فرار كردند. به دنبال اين حادثه در كنار خندق سوم، شدت جنگ به اوج خود رسيد و بسياري از مسلمانان هنگامي كه قصد عقب نشيني داشتند در خندق سقوط كردند. نجده صقلبي فرمانده مسلمانان كشته شد و فرماندهان بزرگ سپاه مسلمانان به اسارت در آمدند. حدود چهل هزار مسلمان به شهادت رسيدند. مسلمانان هرگز در برابر مسيحيان اسپانيا اين چنين شكست نخورده بودند. علت اصلي اين شكست، خيانت بعضي از فرماندهان عرب و فرار آنها از صحنه جنگ بود. قابل ذكر است كه الناصر حدود سيصد نفر از سواره نظامي را كه از جنگ فرار كرده بودند، دستگير و به جرم خيانتي كه كرده بودند اعدام كرد.

مترجم: ابويحيي
مصدر: سايت نوار اسلام
IslamTape.Com

0 نظرات:

ارسال یک نظر