موثق‌ترین و معتمدترین منابع حدیثی در نزد امامیه!!

موثق‌ترین و معتمدترین منابع حدیثی در نزد امامیه!!

نویسنده: 

دکتر طه حامد دلیمی (افسانه مذهب جعفری )

شیعه کتاب «الکافی» اثر محمد بن یعقوب کلینی – که در سه جلد است: اصول، فروع و روضه – را به عنوان موثق ترین و قدیمی‏ترین منابع حدیثی اهل بیت در نزد دوازده امامی‏به حساب می‏آورند. مؤلف کتاب در مدت زمانی که از نظر آنان، «غیبت صغری» نام دارد، زیسته است. غیبت صغری – بنا به اعتقاد شیعه – مدت زمانی است که مهدی، محمد بن حسن از طریق چهار سفیرش یکی پس از دیگری، با شیعیان خود در ارتباط بود. بودن کلینی در این عصر امتیاز خاصی به کتابش داده بود و آن هم، ثقه دانستن او از جانب مهدی بود؛ چون اگر روایت ضعیفی در آن می‏بود، مهدی از طریق سفیرانش، آن روایات ضعیف را انکار می‏کرد. بلکه حتی شیعه روایت کرده اند که مهدی گفته: «الکافی کافٍ لشیعتنا»: «کتاب الکافی» برای شیعیان ما کفایت می‏کند.

این کتاب و مؤلفش از جانب تمام دانشمندان گذشته و حال امامیه، موثوق و معتمد دانسته شده اند. حتی کسانی که تمام روایات موجود در آن را قبول ندارند، این کتاب را موثوق ترین منابع حدیثی می‏دانند و منزلت بسیار والایی برای آن قائل اند. این کتاب در زمینه شناخت اصول عقیده و احکام شرعی در رأس تمامی ‏این منابع قرار دارد. اما دیگران هر سه جلد کتاب مذکور را صحیح می‏دانند که این کتاب در صحت در نزد آنان همانند صحیح بخاری در نزد ما اهل سنت است. تازه آنان صحیح بخاری را به نسبت آن، چیزی به حساب نمی‏آورند. و کتابهایی را در زمینه مقایسه میان آن دو تألیف کرده اند تا تفوق و برتری کتاب «الکافی» بر کتاب «صحیح بخاری» را بیان کنند.آنچه در زیر می‏آید نمونه ای از سخنان علمای شیعه در کتابهایشان است که من آن را از مقدمه ای که دکتر حسین علی محفوظ برای این کتاب در جلد اول، چاپ تهران، سال 1381هـ نوشته، اقتباس نموده ام:

1-اولین سخن از دکتر حسین علی محفوظ است؛ آنجا که در آن مقدمه می‏گوید: «... حاملان حدیث پیوسته از روشنایی و نور آن بهره می جویند. این کتاب یاریگر آثار نبوت و نگه دارنده علم و دانش خاندان محمد صلى الله عليه وآله وسلم و حامی‏شریعت اهل بیت می‏باشد».
2-خود کلینی مؤلف کتاب در مقدمه اصول کافی، جلد1، صفحه8 می‏گوید: کتاب «الکافی» جامع همه علوم دین است که برای هر کسی که به دنبال علم است، کفایت می‏کند و انسانی که به دنبال هدایت است، به آن مراجعه می‏نماید و کسی که طالب علم دین و عمل به آثار صحیحه از صادقان است، به این کتاب عمل می‏کند.
3-شهید محمد بن مکی می‏گوید: کتاب «الکافی» در حدیث کتابی است که امامیه به مانند آن عمل نکرده اند. (به نقل از بحار الانوار، ج25، ص67).
4-محمد باقر مجلسی می‏گوید: کتاب «الکافی»، ضابط ترین و جامع ترین اصول است و بهترین و بزرگترین تألیفات شیعه می‏باشد. (به نقل از «مرآة العقول»، ج1، ص3).
5-بعضی از علماء بر این باورند که این کتاب بر مهدی عرضه شد، او آن را تأیید نمود و آن را کتابی نیک دانست و گفت: «کافٍ لشعیتنا»: «این کتاب برای شیعیان ما کافی است». (به نقل از «منتهی المقال»، ص298؛ و «الصافی»، ج1، ص4؛ و «روضات الجنات»، ص553).

اینک به آنچه خود شیعه درباره این کتاب گفته اند، بنگر؛ کتابی که آن را به چنان درجه و منزلتی رسانده اند:
مجلسی در شرح کتاب مذکور که «مرآة العقول» نام دارد، بیشتر از نه هزار روایت آن را ضعیف دانسته است (لؤلؤة البحرین، یوسف بحرانی، تحقیق: محمد صادق بحرالعلوم، ص394؛ ) در حالی که قبلاً درباره آن گفته بود: کتاب «الکافی» ضابط ترین و جامع ترین اصول است و بهترین تألیفات شیعه می‏باشد.
از دیگر کسانی که چنین ارقامی ‏از روایات ضعیف دربارة کتاب (ضابط ترین و جامع ترین اصول و بهترین و بزرگترین تألیفات شیعه) ذکر کرده اند، مرتضی عسکری است؛ آنجا که می‏گوید: محدثان مدرسه اهل بیت خاطر نشان ساخته اند که در این کتاب نه هزار و چهار صد و هشتاد و پنج (9485) حدیث ضعیف از مجموع (16199) حدیث، وجود دارد .( معالم المدرستین، مرتضی عسکری، 3/343)بلکه حتی یکی از محققین به نام محمد باقر بهبودی احادیث ضعیف آن را به (11693) حدیث رسانده است!! و این در کتابش، «صحیح الکافی» گفته است. او از مجموع (16121) حدیث «الکافی» تنها (4428) حدیث را صحیح دانسته است – همچنان که مرتضی عسکری هم بر این باور است – و (11693) حدیث را رها کرده که به نظر خودش هیچ کدام صحیح نبوده اند .
بنابراین، کتابی که بیشتر از دو سوم آن دروغ یا ضعیف باشد که قابل اعتماد نیست، چه ارزشی می‏تواند داشته باشد.
وقتی این، حال و اوضاع (ضابط ترین و جامع ترین اصول و بهترین و بزرگترین تألیفات شیعه) است، پس وضعیت دیگر منابعی که در منزلت پایین تری از آن قرار دارند، چگونه باید باشد؟!!