سلسله خانه ي مسلمان – ويژگي هاي خانه ي مسلمان


سلسله خانه ي مسلمان – ويژگي هاي خانه ي مسلمان


خانه جاي سکونت و آرام و قرار گرفتن اعضاي خانواده و آسايش آن ها است. افراد خانواده پس از خستگي تلاش و کار روزانه و همچنين فشار مشکلات زندگي به چهارديواري منزل پناه مي برند. بنابراين جاي خود دارد که تا حد امکان خانه يمان را مطابق ويژگي هاي خاصي انتخاب نماييم تا به آرامش، سکون، راحتي و ثبات موردنظرمان در آن دست يابيم.

انتخاب خانه اي با ويژگي هاي مخصوص توام با انواع مشکلات اجتماعي در اکثر جوامع اسلامي مي باشد، از جمله ي آن موانع، مانع اقتصادي (مانند درآمد پايين خانواده) و برخي عوامل اجتماعي، روحي، سليقه اي ( فردي و عمومي ) مي باشند.

به همين سبب خانه ي فرد مسلمان بهتر است تا جايي که امکان دارد، داراي ويژگي هاي لازم باشد تا بتواند خانه اي و مأمني قابل قبول و راحتبخش براي کساني که در آن زندگي مي نمايند باشد؛ البته به دور از هرنوع اسراف و زياده روي و در حد وسع و امکان و توانايي ها و با رضايت به روزي و قسمت پروردگار متعال.

از جمله ي ويژگي هاي خانه ي مناسب موارد زير مي باشند:

محيط اجتماعي مناسب: نخستين موردي است که خانواده بايد در انتخاب خانه بدان توجه نمايد. محيط تاثير مهم و نقش خطيري در چگونگي رفتار و منش اهالي آن دارد. براي همين از قديم گفته اند: اول همسفر بعد سفر و اول همسايه سپس خانه. بنابراين نبايد خانه در منطقه اي باشد که به داشتن مشکلات و آسيب هاي مشخصي شهرت داشته باشد؛ مسائلي مانند خريد و فروش مواد مخدر، وجود اماکن فساد و بي بندوباري در آن جا و .... تا فرزندانش تحت تاثير اين موارد قرار نگيرند.

گفته مي شود: قيمت يک خانه بواسطه ي برگزيده و پاک بودن همسايگان گران تر مي شود. تعريف مي کنند مردي در همسايگي امام ابوحنيفه سکونت داشت و قصد داشت خانه اش را بفروشد. شخصي نزد وي آمده و گفت: خانه ات را به قيمتي و همسايگي ابوحنيفه را به قيمتي ديگر از تو خريداري مي کنم.

بنابراين همسايگان مسلمان حق و حقوق هم را رعايت مي نمايند و چيزي را که براي خود دوست دارند براي ديگران نيز دوست مي دارند؛ باعث آزار و اذيت بقيه نشده و زباله ي خويش را مقابل خانه ي ديگري نمي گذارند، و باصداي بلند سخن نگفته و کاري نمي کنند که به احساسات بقيه لطمه وارد سازند، از مسائل کوچک درگذشته و از عيب هاي هم چشم پوشي مي نمايند؛ تا در راستاي اسلام و ايمان خويش عمل نموده باشند.

افراد خانه ي مسلمان نيز مي کوشند تا همسايگانشان را مراعات نموده و حقوقشان را محفوظ دارد، از حال و وضع و نياز همديگر باخبر شده و يکديگر را ياري و مساعدت نموده و همديگر را راهنمايي کرده و آبروي هم را حفظ نمايند. تمام اين وظايف به سبب عظمت حق همسايه بر همسايه است. رسول الله صلى الله عليه و سلم مي فرمايد: (مازال جبريل يوصيني بالجار؛ حتى ظننت أنه سيورّثُه) يعني: « هميشه جبرئيل عليه السلام مرا در مورد همسايه توصيه مي نمود، تا اينکه گمان کردم شايد همسايه از همسايه ميراث ببرد.» [متفق عليه]


خانواده ي مسلمان کاملاً به حقوق همسايگانش پايبند مي باشد، همانطور که پيامبر خدا صلى الله عليه و سلم بيان فرموده اند: (أتدرون ما حق الجار؟ إن استعان بك أعنته، وإن استنصرك نصرته، وإن استقرضك أقرضته، وإن افتقر عدت عليه، وإن مرض عدته، وإن مات تبعت جنازته، وإن أصابه خير هنأته، وإن أصابته مصيبة عزيته، ولا تَسْتَعْلِ عليه بالبناء فتحجب عنه الريح إلا بإذنه، وإن اشتريت فاكهة فأهدِ له، فإن لم تفعل فأدخلها سرًّا، ولا يخرج بها ولدك ليغيظ بها ولده، ولا تؤذه بقتار قِدْرِك (رائحة طعامك) إلا أن تغرف له منه، ثم قال: أتدرون ما حق الجار؟ والذي نفسي بيده، لا يبلغ حقَّ الجار إلا من رحمه الله) يعني: « مي دانيد حق همسايه چيست؟ هرگاه از تو كمك طلبيد، ياريش رساني. اگر قرض خواست به او قرض بدهي. چون تهيدست گردد او را كمك نمايي. هرگاه بيمار شود به عيادتش بروي. اگر سود و خوشي يابد تبريكش گويي. چون مصيبتي بيند، تسليتش گويي. چون بميرد، در تشييع جنازه اش شركت كني. خانه ات را مشرف بر خانه ي او نسازي كه باد بر او نوزد، مگر با اجازه ي وي. او را با بوي غذايت نيازاري مگر آنكه سهمي به او هم برساني. اگر ميوه خريدي به او نيز هديه نما و اگر چنين نكردي، مخفيانه آن را به منزل ببر و فرزندت با آن بيرون نرود تا فرزند او را غصه دار نكند و با بوي غذايت آزرده اش نکني مگر آنکه براي او نيز ظرفي را آن ببري. سپس فرمود: هيچ مي دانيد حق همسايه چيست؟ سوگند به آنکه جانم به دست اوست! کسي حق همسايه را به جا نمي آورد مگر آنکه خداوند بر وي رحم کند.» [البزار]

محله: از جمله مهم ترين مواردي که باعث مي شود خانه ي مورد نظر نمونه باشد: واقع بودن آن در محله پسنديده است، مي توان موردهاي زير را بيان نمود:

وجود خدمات و نيازمندي هاي زندگي (درحد امکان) مانند: وجود برق رساني، مرکز بهداشتي، آب پاکيزه و بهداشتي، و البته بهتر است که نزديک مدرسه ي بچه ها و بازار و ديگر خدمات باشد، در اين حالت زندگي آسان تر شده و تلاش و زحمت کم تري براي اين مسائل صرف مي گردد. حتي المقدور بهتر است که خانه در منطقه اي آرام و دور از خيابان هاي اصلي و ميادين عمومي باشد، با تحقق اين موارد اهالي خانه از آرامش و آسايش بيشتري بهره خواهند برد.

جنبه ي بهداشتي خانه: درصورت وجود نور کافي و هواي پاکيزه در محله اي که خانه در ان قرار دارد و دوري آن از باتلاق و مرداب ها و زباله داني ها، اين مهم نيز به دست مي آيد. برخي شرايط خاص را نيز بعضي اوقات بايد هنگام انتخاب خانه ي مناسب درنظر گرفت؛ چنانچه در خانواده شخصي داراي بيماري قلبي يا فلج اطفال باشد بايد خانه ي مورد نظر در طبقه ي همکف باشد، مخصوصاً اگر آپارتمان فاقد آسانسور نيز باشد، همچنين بهتر است منزل مورد نظر در محدوده ي کاخانه هاي صنعتي و دود و غبار آن ها نباشد.

مساحت: هرچقدر هم که مساحت خانه کم باشد فرد مي تواند از اين محدوده به بهترين وجه براي مهيا نمودن آسايش و راحتي اعضاي خانواده اش بهره بگيرد. کما آنکه در يک خانه با فضاي زياد ولي نظم اندک راحتي و آرامش دست نيافتني بوده و درعوض در خانه اي با مساحت اندک و سازماندهي خوب و استفاده ي بهينه از اتاق ها و فضاي خانه، راحتي آن به مراتب بيشتر خواهد بود. ترديدي نيست که همه در آرزوي زندگي در خانه اي جادار و مرفه مي باشد، مسکن وسيع و جادار مي تواند به شادکامي خانواده و راحتي روحي آن ها و سلامتي اعضايش کمک کند. پيامبر خدا صلى الله عليه و سلم در دعاهايش چنين مي فرمود: (اللهم وسِّع لي في دارى)يعني: «پروردگارا! خانه ام را وسعت ببخش.» [أحمد]

وسعت و فراخي مکان اين اجازه را به ما مي دهد تا نظم و سازماندهي بيشتري داشته و همواره بتوان چيدمان لوازم منزل را به شکل بهتري انجام داد. مثلاً مي توان وسايل يک اتاق را جابه جا نمود يا با اتاق هاي ديگر تغيير ايجاد کرد. تغيير و تجديد چيدمان وسايل طبيعتاً احساس تازگي بيشتري به افراد داده و ما را از يکنواختي و کسالت باري دکور منزل که هر ازگاهي به سراغ انسان مي آيد، رها مي سازد.
درضمن جادار بودن منزل (درصورت امکان) توان اختصاص دادن اتاق مجزايي براي پذيرايي و اقامت مهمان را به مي دهدو در فراهم نمودن آسايش و راحتي بيشتر براي آنان و پذيرايي بهتر و شايسته تر از ايشان و همچنين آسايش خانواده ي صاحبخانه و در مضيقه قرارنگرفتن آنان موثر خواهد بود، همچنين بچه ها مي توانند اتاق جداگانه داشته و راحتي و آسايش بيشتري داشته باشند و در اتاق خودشان بازي کرده و به مطالعه بپردازند.

خانه ي داراي فضاي وسيع تر اين امکان را مي دهد که بتوان باغچه اي نيز کنار خانه مان داشته باشيم تا بچه ها بتوانند در آن بازي نموده و خوش بگذرانند و فرصت و مجالي هم براي کشت و زراعت ومرتب نگاه داشتن آن داشته باشند. همچنين واقع بودن منزل در خياباني عريض و پاک امکان بهره مند شدن از تهويه و نور بهتر را به اهالي منزل داده و فاصله ي ميان خانه هاي مجاور به اندازه اي خواهد بود که بر داخل منزل مشرف باشند و در آن راحتي بيشتري احساس مي شود.

گاهي شرايط ايجاب نمي کند که فرد خانه اي بزرگ و جادار داشته باشد ولي اين مسأله دليل نمي شود که خانه اش زيبا و راحت نداشته باشد، چرا که نظم و ترتيب درست و مناسب به فرد در کم رنگ نمودن محدوديت فضاي خانه کمک مي کند. چه بسيار خانه هايي که وسيع و جادار هستند ولي آشفته و نامنظم هستند و تنگ و ناراحت کننده به نظرمي رسند.

شيوه هايي براي برطرف نمودن احساس تنگي جا و فضاي خانه و حس فراخي آن به ما کمک مي کند:

- بلند بودن ديوارهاي خانه.
- رنگکاري سقف با رنگ هاي روشن، در صورت پايين بودن سقف، و رنگ کاري ديوارها نيز با رنگ هاي روشن.
- تزيين ديوارها با اشکال طبيعي دريا و درختان، و استفاده از آينه در برخي راهروها و فضاهاي ديگر براي دادن احساس وسعت به آن جا.
- استفاده از کاغذ ديواري با خطوط افقي درصورتيکه اتاق تنگ باشد و با خطوط عمودي در شرايطي که سقف آن کوتاه باشد.
- کاستن تعداد موانع ثابتي همچون ديوارها و جايگزين نمودن آن ها با ديوارهاي متحرک، پرده ها، ديوارهاي چوبي و ... که قابل جابجايي بوده و مثلاً مي توان از تعداد زيادي مهمان در منزل پذيرايي نمود.
- استفاده از وسايل چندکاره در منزل.
- استفاده از لوازم در حد و اندازه هاي مناسب فضاي منزل و شلوغ نکردن منزل با وسايل و لوازم متعدد در فضاي تنگ آن.

تهويه: تهويه ي مناسب منزل از جمله موراد حائز اهميتي است که باعث سالم ماندن محيط منزل مي شود. تهويه ي مناسب را با کارگذاشتن تعداد لازم پنجره و روزنه هاي ورود هوا و تجديد آن در طول روز متحقق ساخت. اين عمل در زدودن آلاينده هايي مانند ميکروب ها، حشرات و بوهاي نامطبوع کمک بسيار مي کند.

بنابراين بايد در اوقات مناسب روزنه و يا پنجره ها را باز گذارد. اما چنانچه خانه در منطقه اي صنعتي واقع شده باشد براي جلوگيري از ورود گاز و آلاينده هاي مضري، که سلامتي فرد را به خطر مي اندازد، بهتر است از باز نمودن پنجره ها صرف نظر نمود.

آشپزخانه بيشتر از هرجاي منزل نياز به تهويه ي مداوم دارد. وجود اجاق و لوازم حرارتي که بخار، چربي و بوي غذا را در منزل مي پراکند و ديوارها و بوي منزل را مي آلايد. با بهره گيري از وسايل تهويه ي مطبوع(هود و ...) مي توان از اين مشکل جلوگيري نمود. همچنين در مورد تهويه ي فضاي حمام نيز دقت نمود تا از بوي نامطبوع و آلودگي آن جلوگيري کرد.

آفتابگير بودن منزل: سخن حکيمانه اي بيان مي کند: خانه اي که در آن آفتاب وارد مي شود، پزشک بدان وارد نگردد. براي آنکه پرتوهاي نور خورشيد باعث ميکروب زدايي و پاکيزه شدن محيط مي گردد و در زمستان گرماي لازم را به خانه مي رساند. بنابراين بايد اوقاتي که نور خورشيد به داخل خانه مي تابد را درنظر داشت تا بتوان از آن به خوبي بهره گرفت. چنانچه محيط بياباني و گرم باشد بهتر است از تابش مداوم پرتو خورشيد به داخل جلوگيري شود، بويژه اگر تابش خورشيد به شکل عمودي باشد، بايد مراقب بود که دماي خانه زياد بالا نرود. اما در حالتي که خانه ي مذکور در منطقه اي ساحلي و سردسير قرار داشته باشد بهتر است تا حد ممکن تابش خورشيد به داخل فضاي خانه مدت بيشتري ادامه داشته باشد تا بتوان گرماي مناسبي را از آن دريافت کرده و از برودت هواي داخل کاست.

ترجمه: مسعود
مصدر: سايت نوار اسلام
IslamTape.Com




 

0 نظرات:

ارسال یک نظر