در اين مورد سوره مبارکه شرح يا انشراح اشاره نموده است و اين سوره بدان جهت «شرح« يا «انشراح« ناميده شد كه از شرح صدر نبي‌اكرم صلي الله عليه وسلم يعني روشن كردن و گشاده داشتن آن با نور هدايت و حكمت و ايمان، خبر مي‌دهد.
چنانکه آيه اول مي فرمايد:« أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ»
در تفسير انوارالقرآن آمده است:" «آيا براي تو سينه‌ات را نگشاديم؟» يعني: اي محمد صلي الله عليه وسلم ! ما سينه‌ات را برايت گشاديم و آن را وسيع و نوراني گردانيديم تا امر نبوت را پذيرا گرديده و دعوت‌الهي را برپا داري و بر برداشت دشواريهاي نبوت و حفظ وحي قادر گردي. ابوحيان مي‌گويد: «شرح صدر؛ تنوير آن است با حكمت و وسيع كردن آن است براي دريافت وحي الهي». اين قول جمهور مفسران است اما رأي اولي اين است كه معني شرح صدر عام است و شامل امور فوق و نيز وسيع كردن صدر براي تحمل غير آن از دشواريها، مانند دشواريهاي دعوت و تحمل آزار كفار وسختي‌ها و ناهمواريهاي ديگر نيز مي‌شود. اكثريت علما برآنند كه شرح صدر امري معنوي است اما درباره «شق‌الصدر» يعني شكافتن سينه پيامبرصلي الله عليه وسلم به‌وسيله فرشتگان، نيز احاديثي آمده است. خلاصه اين احاديث اين است كه: جبرئيل عليه السلام در دوران كودكي پيامبر صلي الله عليه وسلم سينه ايشان را شكافت و قلب ايشا ن‌را بيرون آورد و آن را از ناخالصي‌ها شست و پاك ساخت سپس آن را از علم وايمان پر گردانيد و مجددا در سينه ايشان نهاد. امام فخرالدين رازي مي‌گويد: «شق‌الصدر از ارهاصات نبوت، يعني از مقدمات و بشارتهاي آن است»."
و علما فرموده اند که شق صدر پيامبر صلي الله عليه وسلم دوبار در زندگي ايشان رخ داده است:
1- در کودکي هنگامي که در قبيله بني سعد بود.
2- در شب اسراء ( که در اين هنگام به پيامبري مبعوث شده بود) .
چنانکه در حديث صحيح آمده است که:
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضي الله عنه قَالَ: كَانَ أَبُوذَرٍّ رضي الله عنه يُحَدِّثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه وسلم قَالَ: «فُرِجَ عَنْ سَقْفِ بَيْتِي وَأَنَا بِمَكَّةَ، فَنَزَلَ جِبْرِيلُ، فَفَرَجَ صَدْرِي، ثُمَّ غَسَلَهُ بِمَاءِ زَمْزَمَ، ثُمَّ جَاءَ بِطَسْتٍ مِنْ ذَهَبٍ مُمْتَلِئٍ حِكْمَةً وَإِيمَانًا، فَأَفْرَغَهُ فِي صَدْرِي، ثُمَّ أَطْبَقَهُ...».
يعني: انس رضي الله عنه به نقل از ابوذر رضي الله عنه مي گويد: رسول اكرم صلي الله عليه وسلم فرمود: «زماني كه درمكه بسر مي بردم، شبي سقف منزلم سوراخ شد وجبرئيل فرود آمد و سينه مرا شكافت و با آب زمزم شستشو داد. پس از آن، طشتي را كه پر از حكمت و ايمان بود، آورد و در سينة من خالي كرد وآنرا بست.
والله اعلم
وصلي الله وسلم علي محمد و علي آله و اتباعه الي يوم الدين
سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
چنانکه آيه اول مي فرمايد:« أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ»
در تفسير انوارالقرآن آمده است:" «آيا براي تو سينه‌ات را نگشاديم؟» يعني: اي محمد صلي الله عليه وسلم ! ما سينه‌ات را برايت گشاديم و آن را وسيع و نوراني گردانيديم تا امر نبوت را پذيرا گرديده و دعوت‌الهي را برپا داري و بر برداشت دشواريهاي نبوت و حفظ وحي قادر گردي. ابوحيان مي‌گويد: «شرح صدر؛ تنوير آن است با حكمت و وسيع كردن آن است براي دريافت وحي الهي». اين قول جمهور مفسران است اما رأي اولي اين است كه معني شرح صدر عام است و شامل امور فوق و نيز وسيع كردن صدر براي تحمل غير آن از دشواريها، مانند دشواريهاي دعوت و تحمل آزار كفار وسختي‌ها و ناهمواريهاي ديگر نيز مي‌شود. اكثريت علما برآنند كه شرح صدر امري معنوي است اما درباره «شق‌الصدر» يعني شكافتن سينه پيامبرصلي الله عليه وسلم به‌وسيله فرشتگان، نيز احاديثي آمده است. خلاصه اين احاديث اين است كه: جبرئيل عليه السلام در دوران كودكي پيامبر صلي الله عليه وسلم سينه ايشان را شكافت و قلب ايشا ن‌را بيرون آورد و آن را از ناخالصي‌ها شست و پاك ساخت سپس آن را از علم وايمان پر گردانيد و مجددا در سينه ايشان نهاد. امام فخرالدين رازي مي‌گويد: «شق‌الصدر از ارهاصات نبوت، يعني از مقدمات و بشارتهاي آن است»."
و علما فرموده اند که شق صدر پيامبر صلي الله عليه وسلم دوبار در زندگي ايشان رخ داده است:
1- در کودکي هنگامي که در قبيله بني سعد بود.
2- در شب اسراء ( که در اين هنگام به پيامبري مبعوث شده بود) .
چنانکه در حديث صحيح آمده است که:
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضي الله عنه قَالَ: كَانَ أَبُوذَرٍّ رضي الله عنه يُحَدِّثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه وسلم قَالَ: «فُرِجَ عَنْ سَقْفِ بَيْتِي وَأَنَا بِمَكَّةَ، فَنَزَلَ جِبْرِيلُ، فَفَرَجَ صَدْرِي، ثُمَّ غَسَلَهُ بِمَاءِ زَمْزَمَ، ثُمَّ جَاءَ بِطَسْتٍ مِنْ ذَهَبٍ مُمْتَلِئٍ حِكْمَةً وَإِيمَانًا، فَأَفْرَغَهُ فِي صَدْرِي، ثُمَّ أَطْبَقَهُ...».
يعني: انس رضي الله عنه به نقل از ابوذر رضي الله عنه مي گويد: رسول اكرم صلي الله عليه وسلم فرمود: «زماني كه درمكه بسر مي بردم، شبي سقف منزلم سوراخ شد وجبرئيل فرود آمد و سينه مرا شكافت و با آب زمزم شستشو داد. پس از آن، طشتي را كه پر از حكمت و ايمان بود، آورد و در سينة من خالي كرد وآنرا بست.
والله اعلم
وصلي الله وسلم علي محمد و علي آله و اتباعه الي يوم الدين
سايت جامع فتاواي اهل سنت و جماعت
IslamPP.Com
0 نظرات:
ارسال یک نظر