1- از عثمان رضي الله عنه روايت شده است كه فرمود: سوره «انفال» از اوايل سوره‌هاي نازل شده در مدينه و سوره برائه (توبه) از آخرين سوره‌هاي نازل شده در آن است و از آنجا كه داستان «برائه» شبيه داستان «انفال» بود، من چنين پنداشتم كه «برائه» جزء «انفال» است، از طرفي رسول خدا صلي الله عليه وسلم رحلت كردند درحالي كه براي ما بيان نكرده بودند كه «برائه» جزء «انفال» است يا خير، به همين جهت، من اين دو سوره را به هم پيوسته ساخته و ميان آنها (آيه فاصله دهنده) بسم الله الرحمن الرحيم را ننوشتم».
بايد دانست كه اصحاب رضي الله عنهم بعد از اميرالمؤمنين عثمان رضي الله عنه نيز به وي اقتدا كرده و در آغاز آن (بسم الله الرحمن الرحيم) را ننوشتند.
2- ابن‌عباس رضي الله عنه مي‌گويد: «از علي رضي الله عنه پرسيدم كه چرا در آغاز سوره برائه(بسم الله الرحمن الرحيم) نوشته نشده؟ فرمود: زيرا (بسم الله الرحمن الرحيم) امان است و برائه حكم شمشير و ملغي كردن پيمانها را فرود آورد لذا در آن، اماني نيست».
بدين‌جهت، «برائه» و «عذاب» از نامهاي مشهور اين سوره است و براي آن چندين نام ديگر نيز روايت شده است چنان‌كه نسفي نامهاي آن را چنين نقل مي‌كند: «برائه، توبه، مقشقشه (بيزاري كننده از نفاق)، مبعثره (افشاكننده رازهاي منافقان)، مشرده (برهم زننده منافقان و مشركان)، مخزيه (خواركننده منافقان و مشركان)، فاضحه (رسواگر منافقان و مشركان)، مثيره، حافره، منكله و مدمدمه ـ كه در معني شبيه هم‌اند ـ يعني تارومار كننده كفار و منافقان».
3- برخي ديگر گفته اند که جبريل در سوره ي توبه بسم الله الرحمن الرحيم را بر پيامبر نازل نکرده است.
اما همه ي قراء هفتگانه اجماع دارند بر اينکه هنگام تلاوت تمامي سوره ها ابتدا با بسم الله الرحمن الرحيم شروع مي شوند بجز سوره ي توبه، همچنين " بسم الله الرحمن الرحيم " براي جدايي بين سوره ها است، بنابراين مستحب (يا واجب) است هرگاه سوره اي بپايان رسيد و قاري خواست سوره ي بعد را تلاوت کند، قبل از شروع سوره ي بعد؛ " بسم الله الرحمن الرحيم " بگويد.
بعبارتي قبل از شروع تلاوت يک سوره از قرآن واجب يا مستحب است که ابتدا با بسم الله الرحمن الرحيم شروع کرد، اما نبايد در ابتداي سوره ي توبه " بسم الله الرحمن الرحيم " را خواند و اين کار مخالف با اجماع مسلمانان است. پس اگر قاري انفال را بپايان رسانيد و خواست توبه را تلاوت کند، نبايد بسم الله الرحمن الرحيم را در آغاز توبه بخواند.
"اما اگر قاري از وسط سوره اي از قرآن خواست شروع به تلاوت کند، برخي از علما فرموده اند که شروع کردن با " بسم الله الرحمن الرحيم " در وسط هر سوره اي مستحب است نه واجب، حتي اگر در سوره ي توبه باشد، يعني اگر قاري خواست از وسط يا اثناي سوره ي توبه شروع به تلاوت کند، خواندن " بسم الله الرحمن الرحيم " در ابتداي تلاوت آن ممنوع نيست و بلکه مستحب است." (الْمُخْتَصَرُ الْمُفِيدُفِي عِلْمِ التَّجْوِيدِ،تَصْنِيفُ :إِسْمَاعِيلُ ابْن إِبْرَاهِيمَ الشَّرْقَاوِيّ)
" اگر قاري سوره ي قبل از توبه (يعني انفال) را تلاوت نمود بعد به انتهاي آن رسيد و خواست شروع به تلاوت سوره ي توبه نمايد؛ سه حالت براي او رواست:
1- آخر سوره ي انفال را از اول سوره ي توبه قطع کند، بعد شروع به تلاوت توبه نمايد. (يعني پس از پايان انفال، توقف مي کند و تنفسي کرده بعد شروع به تلاوت توبه کند)
2- در آخر سوره ي انفال سکته ي (توقف) کوتاهي کرده بعد به ابتداي سوره ي توبه وصل شود. (يعني پس از پايان انفال، توقف کوتاهي مي کند(به اندازه ي دو حرکت توقف) بدون تنفس، بعد شروع به تلاوت توبه کند)
3- آخر سوره ي انفال را بدون توقف به ابتداي سوره ي توبه وصل کند البته با مراعات احکام تجويد.
در کل رابطه ي " بسم الله الرحمن الرحيم " با انتها و ابتداي سوره ها به صورت زير خلاصه مي شود:
1- در انتهاي سوره اول توقف کرده همراه با تنفس، بعد " بسم الله الرحمن الرحيم " خوانده مي شود همراه با توقف و تنفس، سپس ابتداي سوره ي بعد از آن خوانده مي شود.
2- در انتهاي سوره اول توقف کرده همراه با تنفس، بعد "" بدون توقف به ابتداي سوره ي بعد از آن وصل مي شود.
3- آخر سوره ي اول بلافاصله به " بسم الله الرحمن الرحيم " و سپس بدون توقف به ابتداي سوره ي بعدي وصل مي شود.( يعني آخر سوره ي اول و " بسم الله الرحمن الرحيم " و ابتداي سوره ي بعدي هر سه پشت سر هم و بدون توقف خوانده مي شوند)
نکته:
چون " بسم الله الرحمن الرحيم " در ابتداي شروع سوره ها خوانده مي شود نه در آخر سوره ها، لذا نمي توان چنين کرد: آخر سوره ي اول را بدون توقف به " بسم الله الرحمن الرحيم " وصل کرد، سپس توقف کرد و بعد از آن ابتداي سوره ي بعدي را خواند.". (البسيط في علم التجويد ؛شيخ/ بدر حنفي محمود).
0 نظرات:
ارسال یک نظر