جزئيات تازه اى از بيانيه پيش به سوى تصحيح راه ورسم شيعه گرى
دبى – العربيه نت
در بيانيه اى كه از سوى چند تن از نويسندگان وانديشمندان شيعه عرب امضا وصادر شده ونسخه اى از آن نيز به العربيه نت رسيده 19 بند آمده است كه در آنها مهمترين اعتقادات صادر كنندگان و اهم خواسته هاى آنان از شيعيان مطرح گشته است.
اين بيانيه كه انتظار مى رود علاوه بر 11 نفر امضا كنندگان اوليه اش امضا كنندگان ديگرى نيز پيدا كند، اين گونه آغاز مى گردد: "ناظران و پيگيران فعاليت هاى هم كيشانمان شيعيان محترم در بسيارى از نقاط جهان وبخصوص در منطقه خليج عربى ملاحظه مى كنند كه اينان تقريباً بطور كامل به امور فرقه اى وجنگهاى حيدرى نعمتى مشغول اند وبه نظر مى رسد كه مناقشه آنها با برادران اهل سنت پايانى ندارد. ليكن ما به عنوان افرادى از شيعيان نسل جديد كه با انديشه و كنكاش در ميراث فرهنگى نياكان بار آمده وبزرگ شده ايم، وبا فرصتهايى كه انقلاب رسانه اى، فرهنگى واطلاعاتى برايمان بوجود آورده است، نقادانه به آنچه كه روحانيان ما در جامعه منتشر مى سازند مى نگريم، وبا توجه به زمينه هاى ارتباطى كه با فرهنگها، تمدنها و پيروان اديان و مذاهب يافته ايم، مى بينيم كه بسيارى از معتقدات واحكام شرعى موروثى ما به موانعى حقيقى براى پى ريزى ارزشهاى والايى همچون محبت وتسامح با برادران ديگرمان از پيروان مذاهب اسلامى تبديل شده اند، چه رسد به همزيستى با اتباع ساير اديان. شرايط اكنون به مرز غير قابل تحملى رسيده اند وباعث سر باز كردن زخمهاى بسيار كهنه واز سرگيرى نزاعهاى ديرينه شده اند. اين وضع بى معناست و طبعاً موانع بسيار بزرگى بر سر راه پيشرفت، همگرايى، تمدن، عدالت، آزادى، برابرى و ساير ارزشها وآرمانهاى انسان در جوامع كنونى ايجاد مى كند".
بيانيه مذكور مى افزايد: "ما خواهان آنيم كه شيعيان عرب با دولتهاى ملى خويش وساير برادران وخواهران خود در كشورهايشان وحتى با ساير انسانهاى روى زمين همنوايى نشان دهند و از انزوا وتعصبات فرقه گرايانه بپرهيزند".
اعتقادات صادر كنندگان بيانيه را به اختصار بر مى شمريم:
1: خمس از اموال اضافى را خداوند متعال مقرر داشته است ليكن پرداخت آن را به فقهاء واجب نكرده است. همين روال پيش از طرح وگسترش نظريه ولايت فقيه مطرح وجارى بوده است. ما همه شيعيان را در همه جا به اين دعوت مى كنيم كه زكات را به كسانى بپردازند كه ضامن رساندن اموال زكات به فقرا ودرماندگان وهزينه كردن آن در راه توسعه كشورها وجوامع باشند. مى توان كميته هايى براى نظارت اجتماعى بر چنين اموالى تشكيل داد تا فقر بنيان كن از سويى وپروت اندوزى بعضى از مؤسسات از سوى ديگر مشاهده نشود.
2: معتقديم نظام تقليد ومرجعيت به صورت فعلى خود تنها در 200 سال اخير بوجود آمده است وپيش از اين هر كس هر سؤالى داشت از نزديكترين شخص آگاه به مسائل سؤال مى كرد. مراجعه به آراء فقها هم زنده ومرده نداشت.
3: به شدت با هتك حرمت خلفاى سه گانه اى كه پيش از امام على ابن ابى طالب بر مسند خلافت نشستند مخالفيم. توهين به آنان هيچ سودى ندارد وجز بر تفرقه وآشفتگى ذهنى نمى افزايد. آنان چهره هاى بارز تاريخى هستند كه نزد اغلب مسلمين محترم اند. متقابلاً از برادران اهل سنت نيز تقاضاى مشابه داريم.
4: معتقديم مفهوم عصمت در شرايط سياسى خاص تاريخى در بين شيعيان شكل گرفت ودر واقع پاسخى به يك نياز مرحله اى بود.
5: معتقديم امامان اهل بيت، نسبت به امويان وعباسيان اولويت داشته اند. اما اين اعتقاد ما را به آن ملزم نمى كند كه هر كسى را كه با امامان در يك اعتقاد يا اجتهاد مخالفت كرد يا در نحوه بناى يك دولت اسلامى هم نظر نبود، باطل بدانيم.
6: اعتقادى به آنچه كه "ولايت امر مسلمين" يا "نيابت امام معصوم" يا به هر نام ديگرى كه خوانده مى شود نداريم.
7: معتقديم كه علوم دينى مورد مطالعه شيعيان در طى قرون، از جنبه قداست وعصمت برخوردار نيستند و بايد بتوان آنا را مورد نقد و بررسى قرار داد.
8: به بعضى از احكام شرعى شيعه كه فقها مطرح مى كنند اما ثابت شده است با حيثيت انسانى و اصول پايه اى حقوق بشر منافات دارد عمل نمى كنيم كه ازجمله موارد ذيل را بايد نام برد:
الف- مجاز بودن برده دارى و سيستم آقايى وبندگى.
ب- حمله و تجاوز به ملل وسرزمين هاى ديگر تحت عنوان دعوت به اسلام.
ج- مجاز بودن ازدواج با دختركان ، استفاده ابزارى از آنان، مجبور كردنشان به همخوابگى پس از بلوغ و عدم اجازه دهى به آنان در فسخ عقد ازدواج.
د- سلب اختيار وتصدى ولايت خويش توسط زنان در طول عمر ودر بسيارى از امور زندگى.
هـ - اعدام نكردن مردان زن كـُش مگر با پرداخت ديه آنان، به بهانه كم بهاتر بودن زن نسبت به مرد.
و- نجس تلقى كردن افراد نامسلمان آنگونه كه بسيارى از فقها مى گويند.
ز- مكروه تلقى كردن سلام بر زنان و غير مسلمانان.
ح - اعتقاد بعضى از فقهاى معاصر مبنى بر مجاز ندانستن ازدواج زن شيعه با مرد سنى.
9- معتقد نيستيم كه خدوند متعال جهان هستى را براى گروهى از افراد بشر خلق كرده است، حال مى خواهد اين گروه پيامبران باشند يا قديسان و اولياء الله. بلكه معتقديم بارى تعالى بنا بر حكمتى كه خود فقط مى داند اين جهان را آفريد ودنياى ما انسانها تنها بخشى از جهانهايى است كه تعداد و ابعاد آنها را فقط خود مى داند.
10- دخالت فقهاء و روحانيان را در همه شئون زندگى تحت عنوان "اسلام، يعنى دين ودولت" نمى پذيريم و از آنان مى خواهيم خود را درگير مسايل تخصصى ديگران از قبيل سياست واقتصاد وعلوم اجتماعى وحقوق و مديريت نكنند. آنان مثل سايرين داراى حق اظهار نظر ودادن راى مى باشند.
11- با اين انديشه مخالفيم كه مى گويد پاسخ گويى به فقيه همچون پاسخگويى به امام است، وپاسخ به امام به منزله پاسخ به پيامبر ودر نتيجه پاسخ به خداوند است.
بلكه معتقديم وقتى يك فقيه دينى از حدود خود تجاوز كند ودر امور غير تخصصى خويش فتوى دهد بايد به او پاسخ گفت.
12: با نفى عقايد ساير مسلمين مخالفيم و معتقديم كه ديندارى واتخاذ هر اعتقادى حق همه انسانها است.
13: اسلامرا دين فرد وجامعه مى دانيم اما آن را آيين نظام سياسى كشور نمى پنداريم. لذا از حكومتها نيز مى خواهيم بر اساس حقوق شهروندى با مردم جوامع خويش رفتار كنندو تبعيضى قائل نشوند. عقب ماندگى وحشتناك جوامع ما ناشى از درگيريهاى حيدرى نعمتى بودهاست كه با جبران شود.
14: با تبعيض بر مبناى سيد وغير سيد مخالفيم. سادات نيز شهروندانى هستند كه با ديگران مساوى اند واحكام صدقه وخمس و زكات بايد برهمگان يكسان جارى باشد.
15: معتقديم كه دين اسلام مثل ساير اديان قابل درك بشرى است و هر كس در حد توان خود آن را مى فهمد. آرمانهايى كه مورد دعوت اسلام است با آنچه كه از سوى ساير نظامهاى فكرى مطرح مى شود همخوانى دارد.
16: از سيستمهاى وقف جعفرى در كشورهاى عربى مى خواهيم با كنترل كاربرد اموال وتاسيسات وقفى جلوى سوء استفاده هاى احتمالى را بگيرند.
17: از نظامهاى كنترلى كشورهاى عربى مى خواهيم حواله هاى مالى را بررسى كنند تا مورد سوء استفاده دين فروشان نگردند.
18: از شيعيان مى خواهيم مراسم همه ساله خود را بازنگرى كنند. قمه زنى، زنجير زنى، سينه زنى، وسينه خيز رفتن از اين حرم به آن حرم جز دور شدن ساير مسلمانان وغير مسلمانان را برايمان به ارمغان نمى آورد. اين مراسم نه به فرمان خداوند متعال، بلكه از طريق نفوذ انديشه هاى وارداتى به جوامع ما راه يافته اند ودر كتاب و سنت نيامده است.
19: از شيعيان عرب مى خواهيم نهادها ومراجع دينى ملى خويش را در جوامع خود داشته باشند ودر ساختن كشورها وتوسعه جوامعشان سهيم گردند.باشد كه خداوند به اين امت، عزت وكرامت وآزادى وتسامح و وحدت دهد.
نامهاى صادر كنندگان اين بيانيه به شرح ذيل است:
1- دكتر على جابر سلامه، روانپزشك ونويسنده حقوق ( از عربستان سعودى)2- حاج احمد المهرى، نويسنده و پژوهشگر اسلامى مقيم لندن3- طالب المولا، نويسنده و پژوهشگر ومدير شبكه فرهنگى تنوير الثقافيپ (از كويت)4- محمود العلى، نويسنده و پژوهشگر عراقى مقيم لندن5- نذير الماجد، نويسنده ( از عربستان سعودى)6- احمد الكاتب، نويسنده و پژوهشگر عراقى مقيم لندن7- علي شعبان، نويسنده ( از عربستان سعودى)8- بلال الحسن، نويسنده ومخرج مسرحى ( از عربستان سعودى)9- جعفر البحرانى، داستان نويس و نويسنده ( از عربستان سعودى) 10- على ابراهيم الرمضان، عضو انجمن فرهنگى الحوار "گفتگو" ، ( از عربستان سعودى) 11- رائد قاسم، نويسنده ( از عربستان سعودى)
اين بيانيه كه انتظار مى رود علاوه بر 11 نفر امضا كنندگان اوليه اش امضا كنندگان ديگرى نيز پيدا كند، اين گونه آغاز مى گردد: "ناظران و پيگيران فعاليت هاى هم كيشانمان شيعيان محترم در بسيارى از نقاط جهان وبخصوص در منطقه خليج عربى ملاحظه مى كنند كه اينان تقريباً بطور كامل به امور فرقه اى وجنگهاى حيدرى نعمتى مشغول اند وبه نظر مى رسد كه مناقشه آنها با برادران اهل سنت پايانى ندارد. ليكن ما به عنوان افرادى از شيعيان نسل جديد كه با انديشه و كنكاش در ميراث فرهنگى نياكان بار آمده وبزرگ شده ايم، وبا فرصتهايى كه انقلاب رسانه اى، فرهنگى واطلاعاتى برايمان بوجود آورده است، نقادانه به آنچه كه روحانيان ما در جامعه منتشر مى سازند مى نگريم، وبا توجه به زمينه هاى ارتباطى كه با فرهنگها، تمدنها و پيروان اديان و مذاهب يافته ايم، مى بينيم كه بسيارى از معتقدات واحكام شرعى موروثى ما به موانعى حقيقى براى پى ريزى ارزشهاى والايى همچون محبت وتسامح با برادران ديگرمان از پيروان مذاهب اسلامى تبديل شده اند، چه رسد به همزيستى با اتباع ساير اديان. شرايط اكنون به مرز غير قابل تحملى رسيده اند وباعث سر باز كردن زخمهاى بسيار كهنه واز سرگيرى نزاعهاى ديرينه شده اند. اين وضع بى معناست و طبعاً موانع بسيار بزرگى بر سر راه پيشرفت، همگرايى، تمدن، عدالت، آزادى، برابرى و ساير ارزشها وآرمانهاى انسان در جوامع كنونى ايجاد مى كند".
بيانيه مذكور مى افزايد: "ما خواهان آنيم كه شيعيان عرب با دولتهاى ملى خويش وساير برادران وخواهران خود در كشورهايشان وحتى با ساير انسانهاى روى زمين همنوايى نشان دهند و از انزوا وتعصبات فرقه گرايانه بپرهيزند".
اعتقادات صادر كنندگان بيانيه را به اختصار بر مى شمريم:
1: خمس از اموال اضافى را خداوند متعال مقرر داشته است ليكن پرداخت آن را به فقهاء واجب نكرده است. همين روال پيش از طرح وگسترش نظريه ولايت فقيه مطرح وجارى بوده است. ما همه شيعيان را در همه جا به اين دعوت مى كنيم كه زكات را به كسانى بپردازند كه ضامن رساندن اموال زكات به فقرا ودرماندگان وهزينه كردن آن در راه توسعه كشورها وجوامع باشند. مى توان كميته هايى براى نظارت اجتماعى بر چنين اموالى تشكيل داد تا فقر بنيان كن از سويى وپروت اندوزى بعضى از مؤسسات از سوى ديگر مشاهده نشود.
2: معتقديم نظام تقليد ومرجعيت به صورت فعلى خود تنها در 200 سال اخير بوجود آمده است وپيش از اين هر كس هر سؤالى داشت از نزديكترين شخص آگاه به مسائل سؤال مى كرد. مراجعه به آراء فقها هم زنده ومرده نداشت.
3: به شدت با هتك حرمت خلفاى سه گانه اى كه پيش از امام على ابن ابى طالب بر مسند خلافت نشستند مخالفيم. توهين به آنان هيچ سودى ندارد وجز بر تفرقه وآشفتگى ذهنى نمى افزايد. آنان چهره هاى بارز تاريخى هستند كه نزد اغلب مسلمين محترم اند. متقابلاً از برادران اهل سنت نيز تقاضاى مشابه داريم.
4: معتقديم مفهوم عصمت در شرايط سياسى خاص تاريخى در بين شيعيان شكل گرفت ودر واقع پاسخى به يك نياز مرحله اى بود.
5: معتقديم امامان اهل بيت، نسبت به امويان وعباسيان اولويت داشته اند. اما اين اعتقاد ما را به آن ملزم نمى كند كه هر كسى را كه با امامان در يك اعتقاد يا اجتهاد مخالفت كرد يا در نحوه بناى يك دولت اسلامى هم نظر نبود، باطل بدانيم.
6: اعتقادى به آنچه كه "ولايت امر مسلمين" يا "نيابت امام معصوم" يا به هر نام ديگرى كه خوانده مى شود نداريم.
7: معتقديم كه علوم دينى مورد مطالعه شيعيان در طى قرون، از جنبه قداست وعصمت برخوردار نيستند و بايد بتوان آنا را مورد نقد و بررسى قرار داد.
8: به بعضى از احكام شرعى شيعه كه فقها مطرح مى كنند اما ثابت شده است با حيثيت انسانى و اصول پايه اى حقوق بشر منافات دارد عمل نمى كنيم كه ازجمله موارد ذيل را بايد نام برد:
الف- مجاز بودن برده دارى و سيستم آقايى وبندگى.
ب- حمله و تجاوز به ملل وسرزمين هاى ديگر تحت عنوان دعوت به اسلام.
ج- مجاز بودن ازدواج با دختركان ، استفاده ابزارى از آنان، مجبور كردنشان به همخوابگى پس از بلوغ و عدم اجازه دهى به آنان در فسخ عقد ازدواج.
د- سلب اختيار وتصدى ولايت خويش توسط زنان در طول عمر ودر بسيارى از امور زندگى.
هـ - اعدام نكردن مردان زن كـُش مگر با پرداخت ديه آنان، به بهانه كم بهاتر بودن زن نسبت به مرد.
و- نجس تلقى كردن افراد نامسلمان آنگونه كه بسيارى از فقها مى گويند.
ز- مكروه تلقى كردن سلام بر زنان و غير مسلمانان.
ح - اعتقاد بعضى از فقهاى معاصر مبنى بر مجاز ندانستن ازدواج زن شيعه با مرد سنى.
9- معتقد نيستيم كه خدوند متعال جهان هستى را براى گروهى از افراد بشر خلق كرده است، حال مى خواهد اين گروه پيامبران باشند يا قديسان و اولياء الله. بلكه معتقديم بارى تعالى بنا بر حكمتى كه خود فقط مى داند اين جهان را آفريد ودنياى ما انسانها تنها بخشى از جهانهايى است كه تعداد و ابعاد آنها را فقط خود مى داند.
10- دخالت فقهاء و روحانيان را در همه شئون زندگى تحت عنوان "اسلام، يعنى دين ودولت" نمى پذيريم و از آنان مى خواهيم خود را درگير مسايل تخصصى ديگران از قبيل سياست واقتصاد وعلوم اجتماعى وحقوق و مديريت نكنند. آنان مثل سايرين داراى حق اظهار نظر ودادن راى مى باشند.
11- با اين انديشه مخالفيم كه مى گويد پاسخ گويى به فقيه همچون پاسخگويى به امام است، وپاسخ به امام به منزله پاسخ به پيامبر ودر نتيجه پاسخ به خداوند است.
بلكه معتقديم وقتى يك فقيه دينى از حدود خود تجاوز كند ودر امور غير تخصصى خويش فتوى دهد بايد به او پاسخ گفت.
12: با نفى عقايد ساير مسلمين مخالفيم و معتقديم كه ديندارى واتخاذ هر اعتقادى حق همه انسانها است.
13: اسلامرا دين فرد وجامعه مى دانيم اما آن را آيين نظام سياسى كشور نمى پنداريم. لذا از حكومتها نيز مى خواهيم بر اساس حقوق شهروندى با مردم جوامع خويش رفتار كنندو تبعيضى قائل نشوند. عقب ماندگى وحشتناك جوامع ما ناشى از درگيريهاى حيدرى نعمتى بودهاست كه با جبران شود.
14: با تبعيض بر مبناى سيد وغير سيد مخالفيم. سادات نيز شهروندانى هستند كه با ديگران مساوى اند واحكام صدقه وخمس و زكات بايد برهمگان يكسان جارى باشد.
15: معتقديم كه دين اسلام مثل ساير اديان قابل درك بشرى است و هر كس در حد توان خود آن را مى فهمد. آرمانهايى كه مورد دعوت اسلام است با آنچه كه از سوى ساير نظامهاى فكرى مطرح مى شود همخوانى دارد.
16: از سيستمهاى وقف جعفرى در كشورهاى عربى مى خواهيم با كنترل كاربرد اموال وتاسيسات وقفى جلوى سوء استفاده هاى احتمالى را بگيرند.
17: از نظامهاى كنترلى كشورهاى عربى مى خواهيم حواله هاى مالى را بررسى كنند تا مورد سوء استفاده دين فروشان نگردند.
18: از شيعيان مى خواهيم مراسم همه ساله خود را بازنگرى كنند. قمه زنى، زنجير زنى، سينه زنى، وسينه خيز رفتن از اين حرم به آن حرم جز دور شدن ساير مسلمانان وغير مسلمانان را برايمان به ارمغان نمى آورد. اين مراسم نه به فرمان خداوند متعال، بلكه از طريق نفوذ انديشه هاى وارداتى به جوامع ما راه يافته اند ودر كتاب و سنت نيامده است.
19: از شيعيان عرب مى خواهيم نهادها ومراجع دينى ملى خويش را در جوامع خود داشته باشند ودر ساختن كشورها وتوسعه جوامعشان سهيم گردند.باشد كه خداوند به اين امت، عزت وكرامت وآزادى وتسامح و وحدت دهد.
نامهاى صادر كنندگان اين بيانيه به شرح ذيل است:
1- دكتر على جابر سلامه، روانپزشك ونويسنده حقوق ( از عربستان سعودى)2- حاج احمد المهرى، نويسنده و پژوهشگر اسلامى مقيم لندن3- طالب المولا، نويسنده و پژوهشگر ومدير شبكه فرهنگى تنوير الثقافيپ (از كويت)4- محمود العلى، نويسنده و پژوهشگر عراقى مقيم لندن5- نذير الماجد، نويسنده ( از عربستان سعودى)6- احمد الكاتب، نويسنده و پژوهشگر عراقى مقيم لندن7- علي شعبان، نويسنده ( از عربستان سعودى)8- بلال الحسن، نويسنده ومخرج مسرحى ( از عربستان سعودى)9- جعفر البحرانى، داستان نويس و نويسنده ( از عربستان سعودى) 10- على ابراهيم الرمضان، عضو انجمن فرهنگى الحوار "گفتگو" ، ( از عربستان سعودى) 11- رائد قاسم، نويسنده ( از عربستان سعودى)
0 نظرات:
ارسال یک نظر