وفات سلطان بزرگ محمود غزنوي




زمان: 23 ربيع الآخر 421 ه ق 4/5/1030 م.

يكي از بزرگترين فرمانروايان اسلام- و به قولي بزرگترين سلطان مسلمان- و يكي از بزرگمردان تاريخ اسلام،‌پادشاه بزرگ و مجاهد غازي، فاتح سرزمين هند، يمن الدوله ابوالقاسم محمود بن سبكتكين غزنوي مي باشد. او سلطان غزنه، در افغانستان كنوني و خراسان و بيشتر فلات ايران بوده است. وسعت فتوحات او را با گسترش فتوحات اسلام در عصر طلايي حضرت عمر رضي الله عنه مقايسه كرده اند. محمود غزنوي اسلام را به مناطقي برد كه قبل از آن هيچ مسلماني به آنجا پا نگذاشته بود. دستاوردها و خدمات وي به اسلام و مسلمين آنقدر گسترده و ارزشمند است كه او را بر فراز قله اي مرتفع در آسمان قهرمانان و بزرگمردان قرار مي دهد. از مهمترين خدمات وي مي توان موارد زير را برشمرد: از بين بردن دولت آل بويه – بويهيان- كه حكومتي پليد و رافضي مسلك بود و در مركز و غرب ايران حكومت مي كرد. پايتخت آنها در آن هنگام شهر اصفهان بود. آل بويه از عوامل ايجاد تفرقه و تضعيف در ميان امت اسلامي بودند و حتي بعضي از رهبران آل بويه تصميم داشتند بار ديگر ايران را به دوره پيش از اسلام به عصر ساساني برگردانند.واز ميان برداشتن دولت سامانيان كه ضعف و فساد به اركان آن راه يافته بود و خود به مانعي بزرگ بر سر راه اتحاد مسلمانان منطقه در برابر دشمان هندي و تركان غير مسلمان تبديل شده بودند.

سلطان محمود، قبايل غوري كه در كوهستانهاي ميان هرات و با ميان در مركز افغانستان مي زيستند را مطيع كرده و اسلام را ميان آنها رواج داد. اسلام آوردن غوريان،‌ پيروزي بزرگي براي اسلام محسوب مي شد زيرا ايشان جنگ جوياني قدرتمند بودند و بارها اسلام را ياري كردند و بعداز انحطاط و زوال غزنويان، پرچم جهاد را به دست گرفتند.

از ديگر اقدامات سلطان محمود مبارزه با عقايد باطل و فرقه هاي گمراه بويژه اسماعيليان فاطمي و قرمطيان و جهميان بود. محمود، داعي بزرگ فاطميان، قاهرتي، را كشت و قاطر او را به قاضي القضاه شافعيان، ابوعبدالله هروي هديه داد. او گروههاي قرمطي كه در شمال هند پراكنده بودند را تعقيب و از بين برد .و رئيس قرمطيان بنام «ابوالفتوح داود» را دستگير و اعدام كرد. و چنان شد كه در مملكت محمود مجالي براي فرقه هاي منحرف و مبتدع- كه از عقيده اهل سنت و جماعت خارج بودند- باقي نماند. وي با خليفه عباسي مكاتبه داشت و به وي ارادت داشت و فرمانش مي برد.

اما بزرگترين برگ كارنامه سلطان محمود،‌فتوحات گسترده وي در سرزمين هند و خاصه در شمال هند بود. با پيروزي درخشان محمود بر پادشاه هند «گوپال» در جنگ برشور به سال 392 ه ق فتوحات هند آغاز شدو پيوسته تا سال 415 ه ادامه داشت. سلطان محمود هر سال دو سفر جنگي به هند داشت :غزاي تابستانه و غزاي زمستانه، در اين مدت وي توانست كه تمام شمال هند را فتح كند و مولتان و كشمير را زير پرچم اسلام آورد. سلطان محمود، معبد سومنات كه بزرگترين معابد هندوها بود را ويران كرد و غنايم فراواني بدست آورد. آثار و ميراثي كه از محمود در هند باقي مانده، اصالت و ماهيت جهادي حملات سلطان محمود را نشان مي دهد. محمود در اين سالها توانست سند و پنجاب و حوزه رود گنگ تا حدود بنگال را تصرف نمايد. مسلمانان از زمان صحابه تا آن وقت، شاهد چنين فتوحات درخشاني براي اسلام نبوده بودند. آنچه درباره اخلاق و ويژگي هاي سلطان محمود بايد گفت اين است كه وي بسيار متدين و پاكدامن بود. از گناهان و گنهكاران دوري مي جست. هيچ كس را ياراي آن نبود كه علانيه به فسق و فجور بپردازد. صالحان و علماء و اهل حديث را دوست مي داشت و از متكلمين بويژه معتزله و اشاعره دوري مي كرد. عدالت و نيكوكاري را دوست داشت. و سرانجام پس از عمري تلاش براي اسلام در سپيده دم 23 ربيع الآخر سال 421 ه ق در گذشت خدايش بيامرزاد.

برگرفته از: سير اعلام النبلا، وفيات الاعيان، الكامل في التاريخ، البدايه و النهايه، المنتظم، اطلس تاريخ اسلام،‌ابطال سقطوا من الذاكره
مترجم:ابويحيي
مصدر :سايت نوار اسلام


0 نظرات:

ارسال یک نظر