ماهيت واقعي روزه
سپاس و ستايش مخصوص پروردگاري است که فرمانروا، منزه و بي عيب و نقص است. پروردگاري که در ماه رمضان روزه را واجب کرد و بهترين کلام را در اين ماه نازل فرمود.
شهادت مي دهم که پروردگاري جز الله نيست، شريکي ندارد و تنها او شايسته فرمانروايي است. به ما امر فرمود که روزه بگيريم و روزهاي اين ماه مبارک را مغتنم بشماريم و شهادت مي دهم که سرورمان محمد بنده و فرستاده او بهترين کسي بود که نماز خواند و روزه گرفت و آگاه ترين مردم نسبت به ماهيت واقعي روزه بود. درود و سلام پروردگار بر او باد که فريضه روزه و قيام شب را به بهترين وجه ممکن انجام داد و درود و سلام پروردگار بر خاندان و يارانش و کساني باد که راه او را تا روز قيامت ادامه مي دهند.
اي مسلمانان! از پروردگاري بترسيد که ديني را بر شما فرستاد که بر نوح سفارش و بر محمد وحي کرده بود و نيز به ابراهيم، موسي، عيسي سفارش کرد که که دين را برپا دارند و در آن اختلاف نکنند. بر مشرکان گران آمد که از آنچه به آن دعوت شده بودند پيروي کنند. الله تعالي هر که را بخواهد بر مي گزيند و هر که را بازگردد، هدايت مي کند.
بدانيد که دين شما با چنگ زدن به ريسمان محکم الهي برقرار مي شود و خداوند شنواي داناست:[خداوند متولي و عهده دار (امور) کساني است که ايمان آورده اند ايشان را از تاريکي ها بيرون مي آورد و به سوي نور رهنمون مي سازد و اما کساني که کفر ورزيده اند طاغوت متولي و سرپرست آنهاست، آنها را از نور (فطرت) بيرون آورده و به سوي تاريکي ها مي کشانند، ايشان اهل آتشند و در آن جاودانه مي مانند}(بقره:257).
پروردگار را به خاطر اينکه بر شما منت نهاد و در زمره مسلمانان قرار داد و دين شما را کامل ترين دين ها قرار داد سپاس بگوييد. ديني که در گفتار کامل است و با عمل به سفارشات آن رضايت الله تعالي در آخرت کسب مي گردد. در کردار متعالي است، به وسيله عمل بر کردارهاي توصيه شده در اين دين بر حسنات افزوده و بدي ها بخشوده مي شود و درجات افزايش مي يابد. نيت ها اصلاح مي گردد و انجام دهنده اش وارد بهشت مي شود. در تعامل کامل و متعالي است مسلمانان از دست و زبان عمل کننده به آن در امان مي مانند و جان و مال مردم حفظ مي شود و لغزش ها و گناهان نيز صورت نمي گيرد. داراي اخلاق متعالي است؛ زيرا اخلاق حسنه بر سنگيني ترازوي اعمال مي افزايد و شخص را به بهشت وارد مي کند و در بالاترين درجات آن جاي مي دهد. پيامبر صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:"سنگين ترين چيز در ترازوي اعمال در روز قيامت اخلاق نيکوست". هنگامي از ايشان سئوال شد بيشترين اعمالي که مردم را وارد بهشت مي کنند کدام اعمال هستند، پاسخ فرمود:"تقواي الهي و اخلاق نيکو". رسول اکرم همچنين فرموده است:"من در استراحتگاه بهشت سرور کسي هستم که با وجودي که حق با اوست جدال و ستيزه جويي را رها مي سازد و در وسط بهشت سرور کسي هستم که اخلاق نيکو دارد".
داشتن اين کمال از ويژگي هاي اين امت است. الله تعالي مي فرمايد:[امروز (احکام) دين شما را براي شما کامل کردم و نعمت خود را بر شما تکميل نمودم و اسلام را به عنوان آيين خداپسند براي شما برگزيدم](مائده:3). اهل کمال کساني هستند که اعمال خود را تمام و کمال انجام داده اند و پروردگار خود را آن گونه عبادت کرده اند که گويي او را مي بينند و حق الله تعالي را به بهترين وجه ممکن ادا کرده اند. حقوق خلق خدا را نيز تمام و کمال رعايت کرده اند که الله تعالي نيز به خاطر کامل انجام دادن اعمالشان، اين اعمال را از آنها پذيرفته است و پاداش آن را چندين برابر داده است. حتي خداوند متعال آنها را دوست دارد، اعمال، احوال، دنيا و آخرتشان را بهبود بخشيده است و درهاي خير و برکت را به روي آنها گشوده و درهاي شر و بدي را به رويشان بسته است و دلهاي آنها را از بيماري ها و اعضاي بدنشان را از سرکشي و اوقاتشان را از تلف شدن حفظ کرده است. پيامبر اسلام مي فرمايد:"الله کسي را که کاري انجام مي دهد و تلاش مي کند در آن مهارت پيدا کند، دوست دارد".
روزه از جمله عبادتي است که بايد به صورت کامل ادا شود. با به کمال رسيدن اين عبادت،
شب ها و روزها تکميل مي شود و عمل فرد مبارک مي گردد. روزه دار به کمال مي رسد و روزه واقعي که الله تعالي آن را مقرر فرموده است تجلي مي يابد. افطار در لحظه اي مجاز است که خداوند اجازه فرمايد. متأسفانه مردم ماهيت واقعي روزه را درک نکرده اند و آن را تنها در امتناع کردن از مبطلات روزه از زمان طلوع خورشيد تا غروب آن جستجو مي کنند که اين امر در بين افراد صالح و ناصالح مشترک است. در اين صورت فرقي بين روزه ما و روزه يهوديان و مسيحيان و روافض وجود ندارد. زيرا آنها نيز از خوردن و آشاميدن دوري مي کنند، اما از گناهان کبيره پرهيز نمي کنند. پروردگار آسمان ها و زمين را ناظر بر اعمال خود نمي دانند از اين رو کارهايشان بي فايده و بي ارزش است. براي اينکه خداوند متعال پاک و پاکيزه است و تنها اعمال پاک بري از هر گونه گناه را مي پذيرد. از آن جهت مسلمانان با ديگران فرق دارند که الله تعالي خود آنها را برگزيده و انتخاب کرده است که الله هر که را بخواهد مي آفريند و هر که را بخواهد بر مي گزيند.
بر هر مسلماني واجب است که بداند روزه او ماهيت معنوي و اخروي دارد؛ زيرا مسلمان تنها با وجود وجهه معنوي در روزه اش از ديگران متمايز مي گردد. خداوند متعال مي فرمايد:[اي مردم شما را از يک مرد و يک زن آفريديم، سپس شما را به قوم ها و تيره هاي مختلف تقسيم کرديم تا همديگر را بشناسيد بي گمان گرامي ترين شما در نزد خداوند متقي ترين شماست. خداوند مسلماً آگاه و باخبر است](حجرات/13).
زندگي واقعي در آخرت تجلي مي يابد و ثمره روزه و افزايش پاداش آن نيز با شناخت واقعي آن فريضه امکانپذير مي شود.
ماهيت واقعي روزه در چند چيز نهفته است از جمله: اظهار بندگي براي الله تعالي، که او معبودي است، کسي غير او شايسته پرستش نيست و تنها او شايستگي عبادت را داراست و هيچ کس غير از او از اين ويژگي برخوردار نيست. روزه نشانه خضوع، فروتني، تسليم، فرمانبرداري و عمل به دستور الهي و پايان دادن خشم الهي است که حق الله تعالي با آن ادا مي گردد. روزي پيامبر اسلام صلى الله عليه و سلم از معاذ پرسيد: آيا مي داني که الله چه حقي بر گردن بندگان دارد و بندگان چه حقي بر گردن الله دارند. معاذ گفت: پاسخ دادم: الله و فرستاده او آگاه ترند. فرمود: "حق الله بر بندگان اين است که او را بپرستند و براي او شريکي قايل نشوند و حق بندگان بر عهده الله تعالي اين است که کسي که براي او شريکي قايل نشده است عذابش ندهد".
شخص با عبوديت و بندگي است که به وظيفه اي که به خاطر آن خلق شده است عمل مي کند. باري تعالي در اين باره مي فرمايد:[ بگو: نماز، عبادت، و زيستن و مردن من از آن خداست که پروردگار جهانيان است، الله را هيچ شريکي نيست](انعام:162ـ 163). الله سبحان همچنين مي فرمايد:[ پروردگارت را پرستش کن تا (زماني که) مرگ به سراغ تو مي آيد](حجر:99). فرد از طريق عبوديت و بندگي رفتارها و گفتارهايي را انجام مي دهد که الله تعالي آن را دوست دارد و رضايتش در آن نهفته است. انسان با پرستش الله تعالي افتخار بندگي او را کسب مي کند که اين افتخار از جانب الله نصيب ملائکه شده است. پروردگار درباره آنها فرموده است:[بلکه بندگان گرامي و محترمي هستند](انبياء:26). خداوند متعال پيامبران را هم به اين درجه نايل ساخته است که مي فرمايد:[اي پيامبر از بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب سخن بگو، آنان که داراي قدرت وبينش بودند](ص:45).
پيغمبر اسلام صلى الله عليه و سلم اين صفت را براي خود برگزيد و فرمود:" مانند مسيحيان که پسر مريم را مي پرستند مرا پرستش نکنيد چرا که من بنده اي بيش نيستم بنابراين مرا بنده الله و رسول او بدانيد". الله تعالي دوستداران خود را نيز به اين افتخار نايل فرمود که در اين باره مي فرمايد:[بندگان خداي رحمن کساني هستند که آرام و بدون تکبر بر روي زمين راه مي روند](فرقان:63).
پروردگار متعال بندگان خود را که از اين خصلت برخوردار هستند از شر شيطان حفظ کرده است. باري تعالي در قرآن کريم مي فرمايد:[تو بر بندگان من هيچ سيطره و سلطه اي نداري](حجر:42). الله تعالي همچنين گناهان متصفين به اين صفت را بخشيده است که مي فرمايد:[به بندگانم خبر بده که من بخشاينده مهربان هستم](حجر:49).
انسان با اتصاف به بندگي الله از بندگي نفس امر کننده به بدي نجات مي يابد و نفس پاک و مطمئنه را کسب مي کند. بنده الله تعالي و اعمالش نيز براي او صورت مي گيرد. تمام تلاش هاي خود را به آخرت معطوف مي کند و بدين ترتيب رستگار مي گردد. پروردگار متعال مي فرمايد:[کسي رستگار و کامياب مي شود که نفس خويشتن را (با انجام طاعات و عبادات) پاکيزه دارد و بپيرايد](شمس:9). انسان با بندگي الله تعالي از بندگي شيطان آزاد مي گردد که گفته است:[به عزت و عظمت تو سوگند که همه آنان را گمراه خواهم کرد](ص:82) و نيز گفته است:[سپس از پيش رو و از پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ به سراغ ايشان مي روم (تا بدانجا که) بيشتر آنان را سپاسگزار نخواهي يافت](اعراف:17).
همچنين انسان از بندگي هوي و هوس که کاهنده سنگيني ترازوي اعمال است و صاحب خود را به پرتگاه گمراهي و انحراف مي کشاند، نجات مي يابد. الله متعال مي فرمايد:[اي داوود ما تو را در زمين نماينده (خود) ساخته ايم، پس در ميان مردم به حق داوري کن و از هواي نفس پيروي مکن که تو را از راه خدا منحرف مي سازد. بي گمان کساني که از راه خدا منحرف مي گردند عذاب سختي به خاطر فراموش کردن روز حساب و کتاب (قيامت) در پيش دارند](ص:26). و نيز مي فرمايد:[هيچ ديده اي کسي را که هوا و هوس خود را به خدايي خود گرفته است و با وجود آگاهي خدا او را گمراه ساخته است و بر دل و گوش او مهر گذاشته است و بر چشمش پرده اي انداخته است پس چه کسي جز خدا مي تواند او را راهنمايي کند؟ آيا پند نمي گيريد و بيدار نمي شويد](جاثيه:23).
علاوه بر اين ها انسان از بندگي شهوات که او را به سوي جهنم سوق مي دهد آزاد مي گردد ؛ زيرا آنها براي شهوات و شکم هايشان زندگي مي کنند. الله تعالي در اين باره مي فرمايد:[در حالي که کافران(چند روزي از نعمت هاي زودگذر جهان) بهره و لذت مي برند و همچون چهار پايان (بي خبر و غافل از سرانجام کار) مي چرخند و مي خورند و آتش دوزخ جايگاه ايشان است](محمد/12). خداوند متعال همچنين مي فرمايد:[ بعد از آنان فرزندان ناخلفي جايگزين شدند که نماز را (ترک کردند و بهره مندي از آن را) هدر دادند و بدنبال (لذايذ) و شهوات راه افتادند و (مجازات) گمراهي (خود را در دنيا و آخرت) خواهند ديد.
ماهيت واقعي روزه در تقواي الهي همراه با ترس از او، عمل به قرآن، آمادگي براي روز سفر، ناخشنودي از دنيا، اطاعت از الله و عدم سرکشي از اوامر او، ذکر حق تعالي و فراموش نکردن او، سپاسگذاري الله تعالي و عدم کفر ورزيدن به او، استمرار داشتن در ذکر و ياد باري تعالي در همه حال، عمل به اوامر خداوند سبحان و و پرهيز از نواهي او نهفته است که بدين ترتيب حفاظي بين خود و عذاب الهي قرار دهد که قرآن نيز به اين حقيقت اشاره کرده است:[ اي کساني که ايمان آورده ايد بر شما روزه واجب شده است همانگونه که بر کساني که پيش از شما بوده اند واجب بوده است تا باشد که پرهيزگار شويد](بقره:183).
الله تعالي همه انسان ها را از زمان حضرت آدم تا خاتم به تقواي الهي سفارش کرده و فرموده است:[ و ما به کساني که پيش از شما بديشان کتاب (آسماني) داده ايم توصيه نموده ايم و به شما (اي مؤمنان) سفارش مي کنيم که از خدا بپرهيزيد](نساء:131). و به پيامبر اسلام نيز سفارش مي کند و مي فرمايد:[ اي پيامبر بترس! از( عذاب و خشم) الله](احزاب:1). و به مؤمنان سفارش مي کند و مي فرمايد:[ اي مؤمنان از خدا بترسيد ( و خويشتن را با انجام خوبي ها و دوري از بديها از عذاب او در امان داريد) و سخن حق و درست بگوييد](احزاب:70). به مردم نيز سفارش مي فرمايد:[ اي مردم از پروردگارتان بترسيد](نساء:1).
اگر روزه دار از چيزهايي که براي او حلال هستند دوري گزيند اين توانايي را پيدا مي کند که در طول زندگي خود از چيزهاي حرام نيز دوري کند و هنگامي که در استفاده از دخانيات پرهيز مي کند اين امکان را مي يابد که از قانون شکني نيز بپرهيزد؛ زيرا روزه محافظي است که بنده را از انجام گناه حفظ مي کند و سد راه انجام کارهاي بد مي شود، هر کس بدون تقوي روزه بگيرد تنها گرسنگي و تشنگي نصيبش مي شود و مانند کسي است که سنت ها را ادا و واجبات را ترک مي کند.
روزه در حقيقت داشتن اخلاص براي الله تعالي، پروردگار جهانيان و اقامه نماز، انجام عبادات، زندگي و مرگ براي الله تعالي است که شريکي ندارد و درخواست ثواب از خداوند متعال و تلاش کردن براي آخرت و هماهنگ ساختن ظاهر و باطن، دوري از ريا و خودنمايي و آزاد کردن خود از بندگي غير خدا و بنده خدا شدن است. الله عز وجل مي فرمايد:[ در حالي که جز بديشان دستور داده نشده است که مخلصانه و حقگرايانه خداي را بپرستيم و تنها شريعت او را آئين (خود) بدانند و نماز را چنانکه بايد بخوانند و زکات را ( به تمام و کمال) بپردازند..آيين راستن و ارزشمند اين است و بس..](البينة: 5).
و نيز مي فرمايد:[بگو: به من فرمان داده شده است به اينکه خدا را بپرستم و پرستش را (از هر گونه شائبه؛ کفر و شرک و ريا پالوده و زدوده سازم و) خاص او کنم.](زمر:11).
انسان با کمک اخلاص از نفاق و دورويي در امان مي ماند. خداوند متعال در حديث قدسي مي فرمايد:" هر کس براي من شريکي قائل شد او را با شريکش تنها مي گذارم".
الله تعالي تنها عمل خالصانه انسان را مي پذيرد، خداوند متعال مي فرمايد:[ پس هر کس که خواهان ديدار خداي خويش است، بايد که کار شايسته کند و در پرستش پروردگارش کسي را شريک نسازد] (کهف:110).
انسان(بنده) با کمک اخلاص از بندگي شيطان در امان مي ماند. الله تعالي در اين باره مي فرمايد:[ گفت: به عزت و عظمت تو سوگند که همه آنان را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان مخلص تو از ايشان را](ص:82، 83).
بنده با کمک اخلاص وارد بهشت مي شود و از آتش دوزخ در امان مي ماند. الله تعالي مي فرمايد:[شما (اي مشرکان کوردل) قطعا عذاب دردناک (الهي) را خواهيد چشيد، و جز در برابر کارهايي که مي کرده ايد کيفر داده نمي شويد، مگر بندگان مخلص خدا که از کيفر لغزشهايشان مي گذرد و پاداش مضاعف، ده تا هفت صد برابر کردار نيکشان و گاهي افزون بر آن بديشان عطا مي فرمايد، ايشان را روزي ويژه و معيني است، ميوه هاي رنگارنگ.. و آنان مکرم و معززند](صافات:38ـ 42).
پروردگار متعال در حديث قدسي نيز اين واقعيت را متذکر مي شود و مي فرمايد:" همه اعمال انسان براي اوست جز روزه که به خاطر من است و من خود به آن پاداش مي دهم". و نيز مي فرمايد:" براي هرعمل خوب انسان ده برابر حسنات نوشته مي شود که الله تعالي تا هفتصد برابر براي آن پاداش در نظر مي گيرد". و در جاي ديگر مي فرمايد:" جز روزه که به خاطر من است و من خود به آن پاداش مي دهم".
در روزه اخلاص به خاطر الله تجلي مي يابد چون در اين عبادت امکان ريا به صفر مي رسد و تنها بنده و پروردگار و بنده از آن آگاه است. باري تعالي مي فرمايد:"هر کس از روي ايمان و براي الله روزه بگيرد همه گناهان پيشين او بخشوده مي شود".
روزه به معناي نظارت الله بر عمل بنده است و انسان الله را ناظر بر عبادت خود مي بيند؛ زيرا تنها الله از روزه روزه دار باخبر است و تنها مراقب او الله است و اين نظارت الله روزه دار را از روزه خواري باز مي دارد. هر کس خداوند متعال را مراقب اعمال خود بداند کارش را درست و کامل انجام مي دهد. او ايمان به غيب دارد و در هر زمان و مکان و در همه حال از الله تعالي مي ترسد. او با روزه گرفتن دوستي حق تعالي را کسب مي کند و جزو کساني مي شود که نه ترسي براي آنهاست و نه اندوهي. روزه دار در روز با ترجيح دادن محبت الله بر محبت نفس، پروردگارش را به عنوان ناظر مي پذيرد و در شب با ترک کردن خواب رضايت الهي را طلب مي کند. او هنگامي که انفاق مي کند يا زماني که وقت خود را به غنيمت مي شمرد نظارت الله را بر اموال خود و عمرش قبول مي کند. الله تعالي اهل مراقبت را مدح و آنها را دوست خود معرفي مي کند و مي فرمايد:[هان! بي گمان دوستان خداوند (سبحان) ترسي بر آنان از خواري در دنيا و عذاب در آخرت) نيست و ( براي از دست دادن دنيا) غمگين نمي گردند. دوستان خداوند کساني هستند که ايمان آورده اند و تقوا پيشه کرده اند](يونس:62ـ 63).
رسول الله صلى الله عليه و سلم اين نظارت را احسان معرفي کرده و فرموده است:" احسان آن است که الله را آن گونه عبادت کني که گويي آن را مي بيني و بدان اگر چه تو نتواني او را ببيني ولي او تو را مي بيند".
ماهيت واقعي روزه در حفظ اعضاي بدن از انجام گناه، تلف کردن وقت (عمر) غفلت، سرکشي، ملزم ساختن روزه دار به ايمان و جريان ساختن ايمان در رگهاي بدن او با تنگ ساختن مجاري ورود شيطان متجلي مي شود. اعضاي بدن امانتي است در دست صاحبش و الله تعالي نيز به اداي امانت امر فرموده است:[ بي گمان خداوند به شما دستور مي دهد که امانت ها را به صاحبان امانت برسانيد](نساء:58).
رسول الله صلى الله عليه و سلم نيز به اداي امانت دستور فرموده است:" امانت را به کسي که تو را امين قرار داده است، بسپار". الله تعالي نيز مؤمنان را امانتدار معرفي مي کند و مي فرمايد:[ و کساني اند که در امانتداري خويش امين و در عهد خود بر سر پيمانند](المؤمنون:8).
همه اعضاي بدن شخص بايد روزه دار باشند. روزه مقيد به زمان نيست بلکه تا زمان مرگ ادامه دارد. روزه زبان با گفتن حرف حق يا سکوت تجلي مي يابد که رسول الله صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:" هر کس به الله و روز قيامت ايمان دارد حرف نيکو بگويد يا ساکت بماند". ايشان همچنين مي فرمايند:" اگر بنده اي کلمه اي از رضايت الهي بگويد الله تعالي در روز قيامت براي او رضايت الهي را ميسر مي سازد و اگر بنده اي کلمه اي درباره خشم الهي بگويد الله تعالي در روز ديدار خود خشم خود را براي او فراهم مي کند". نيز مي فرمايند:"هر کس دروغ را ترک نمي کند و به آن عمل مي کند الله تعالي نيازي ندارد که آب و غذاي خود را رها سازد".
روزه زبان با دست کشيدن از نفرين، بيهوده گويي، دروغ، غيبت، سخن چيني، مسخره کردن، بهتان و همه سخنان باطل صورت مي گيرد که رسول الله در اين باره فرموده است:" اگر کسي به ستيزه با او برخاست و او را ناسزا گفت، بگويد که من روزه دارم".
روزه چشم با نگاه کردن به چيزهايي که الله تعالي آن را واجب يا مباح کرده است و چشم پوشي از چيزهايي که حرام کرده است، ميسر مي گردد. نگاه به نامحرم تيري از تيرهاي سهمگين شيطان است و نگاه حرام زمينه زنا را فراهم مي سازد و فاسد کننده قلب است؛ از اين رو الله تعالي امر کرده است که نگاه هايمان را کنترل کنيم و فرموده است:[اي پيغمبر به مردان مؤمن بگو چشمان خود را فرو گيرند](نور:30). و نيز مي فرمايد:[ و بگو به زنان مؤمنه، چشمان خود را (از نامحرمان) فرو گيرند و عورت هاي خويشتن را (با پوشاندن و دوري از رابطه نامشروع) مصون دارند](نور 31). رسول اکرم صلى الله عليه و سلم به علي (رضى الله عنه) مي فرمايد:"نگاه کردن را طولاني نکن که نگاه اول مال توست، اما نگاه هاي بعدي ديگر از آن تو (و در کنترل تو) نيست".
همه رويدادهاي ناگوار از نگاه کردن سرچشمه مي گيرد، هر کس چشمان خود را فرو گيرد الله تعالي سه پاداش: نور در قلب، لذت در طاعت و ترس شيطان از او را به او مي بخشد".
روزه گوش با شنيدن حرف حق و روي گرداندن از باطل تجلي مي يابد که باري تعالي مي فرمايد:[بي گمان گوش و چشم و دل درباره همه آنها پرسيده مي شود](اسراء: 36).
رسول الله صلى الله عليه و سلم درباره روزه گوش مي فرمايد:"الله تعالي شخصي را که گفته هاي من را شنيد و آن را پذيرفت و فهميد، سپس آن را همان طوري که شنيده بود منتقل کرد، شادمان مي کند". ايشان همچنين بقيه اعضاي بدن را از انجام گناهان منع و به انجام عبادات سفارش کرده است. رسول اکرم صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:"همه انسان ها به نوعي با زنا دست به گريبان مي شوند که زناي چشمان نگاه، زناي گوش ها شنيدن، زناي زبان سخن، زناي دست ستم، زناي پا راه خطا رفتن است. دل طلب مي کند و هوس با آن يا موافقت مي کند يا مخالفت".
پيامبر اسلام صلى الله عليه و سلم نسبت به اين واقعيت هشدار داده و فرموده است:" روزه داري به معناي خوداري از خوردن و نوشيدن نيست بلکه روزه داري به معناي خودداري از بيهوده گويي و زشت گويي است". ايشان همچنين فرموده است:" چه بسا روزه داري که تنها بهره او از روزه تشنگي و گرسنگي است".
ماهيت واقعي روزه در وقت شناسي است؛ زيرا هر چقدر از آن را از دست بدهيم ديگر تکرار نمي شود و به سرعت سپري مي گردد. ارزش وقت از طلا و نقره نيز بيشتر است؛ از اين رو روزها با روزه و شب ها با شب زنده داري و مجالس با قرآن و ذکر و دعا و طلب آمرزش حفظ مي گردد. ما با درک ارزش وقت دوران طلايي را تا روز قيامت مي سازيم و بايد آن را غنيمت بشماريم تا در زمان مرگ پشيمان نشويم. الله تعالي مي فرمايد:{به درگاه خدا برگرديد و تسليم فرمان او شويم و ازتعاليم وي پيروي کنيد) تا روز قيامت کسي نگويد: دردا وحسرتا! چه کوتاهي ها که در حق (طاعت وعبادت) خدا کرده ام}(زمر:56)
رسول اکرم صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:"پنج چيز را پيش از پنچ چيز مغتنم بدان، زندگي را پيش از مرگ، جواني را قبل از پيري، سلامتي را پيش از بيماري، بي نيازي را قبل از فقر و اوقات فراغت را پيش از مشغوليت خود".
ماهيت واقعي روزه در تعظيم الله تعالي کما اينکه خود شايسته آن است، متجلي مي شود؛ زيرا که او نعمت هدايت اسلام را به ما عطا فرمود که از بزرگ ترين نعمت ها به شما مي رود و ما را به وسيله اين هدايت با پيامبران، راستگويان، شهيدان و صالحان همراه ساخت. هر کسي که شکرگزار اين نعمت باشد الله تعالي وعده داده است که نعمت بيشتر و رضايت خود را نصيب او مي گرداند از اين رو مي فرمايد:{و خدا را براينکه شما را ( به احکام دين که سعادتتان در آن است) هدايت کرده است، بزرگ دارد و تا اينکه (از همه نعمت هاي او) سپاسگزاري کنيد}(بقره:185).
روزه امت اسلام را وحدت مي بخشد و آنها را به همکاري و همبستگي رهنمود مي سازد، از آنجايي که آنها با هم برادرند و همچون يک جسم واحد و ساختمان استوار محسوب مي شوند. با هم در زمان معين روزه مي گيرند و در زمان معين افطار مي کنند. الله واحد را مي خواانند و از يک پيامبر و يک دين (مشترک) پيروي مي کنند.
و صلي الله علي نبينا محمد علي آله و صحبه و سلم.
مترجم: ام طه ناوي
مصدر: سايت نوار اسلام
IslamTape.Com
سپاس و ستايش مخصوص پروردگاري است که فرمانروا، منزه و بي عيب و نقص است. پروردگاري که در ماه رمضان روزه را واجب کرد و بهترين کلام را در اين ماه نازل فرمود.
شهادت مي دهم که پروردگاري جز الله نيست، شريکي ندارد و تنها او شايسته فرمانروايي است. به ما امر فرمود که روزه بگيريم و روزهاي اين ماه مبارک را مغتنم بشماريم و شهادت مي دهم که سرورمان محمد بنده و فرستاده او بهترين کسي بود که نماز خواند و روزه گرفت و آگاه ترين مردم نسبت به ماهيت واقعي روزه بود. درود و سلام پروردگار بر او باد که فريضه روزه و قيام شب را به بهترين وجه ممکن انجام داد و درود و سلام پروردگار بر خاندان و يارانش و کساني باد که راه او را تا روز قيامت ادامه مي دهند.
اي مسلمانان! از پروردگاري بترسيد که ديني را بر شما فرستاد که بر نوح سفارش و بر محمد وحي کرده بود و نيز به ابراهيم، موسي، عيسي سفارش کرد که که دين را برپا دارند و در آن اختلاف نکنند. بر مشرکان گران آمد که از آنچه به آن دعوت شده بودند پيروي کنند. الله تعالي هر که را بخواهد بر مي گزيند و هر که را بازگردد، هدايت مي کند.
بدانيد که دين شما با چنگ زدن به ريسمان محکم الهي برقرار مي شود و خداوند شنواي داناست:[خداوند متولي و عهده دار (امور) کساني است که ايمان آورده اند ايشان را از تاريکي ها بيرون مي آورد و به سوي نور رهنمون مي سازد و اما کساني که کفر ورزيده اند طاغوت متولي و سرپرست آنهاست، آنها را از نور (فطرت) بيرون آورده و به سوي تاريکي ها مي کشانند، ايشان اهل آتشند و در آن جاودانه مي مانند}(بقره:257).
پروردگار را به خاطر اينکه بر شما منت نهاد و در زمره مسلمانان قرار داد و دين شما را کامل ترين دين ها قرار داد سپاس بگوييد. ديني که در گفتار کامل است و با عمل به سفارشات آن رضايت الله تعالي در آخرت کسب مي گردد. در کردار متعالي است، به وسيله عمل بر کردارهاي توصيه شده در اين دين بر حسنات افزوده و بدي ها بخشوده مي شود و درجات افزايش مي يابد. نيت ها اصلاح مي گردد و انجام دهنده اش وارد بهشت مي شود. در تعامل کامل و متعالي است مسلمانان از دست و زبان عمل کننده به آن در امان مي مانند و جان و مال مردم حفظ مي شود و لغزش ها و گناهان نيز صورت نمي گيرد. داراي اخلاق متعالي است؛ زيرا اخلاق حسنه بر سنگيني ترازوي اعمال مي افزايد و شخص را به بهشت وارد مي کند و در بالاترين درجات آن جاي مي دهد. پيامبر صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:"سنگين ترين چيز در ترازوي اعمال در روز قيامت اخلاق نيکوست". هنگامي از ايشان سئوال شد بيشترين اعمالي که مردم را وارد بهشت مي کنند کدام اعمال هستند، پاسخ فرمود:"تقواي الهي و اخلاق نيکو". رسول اکرم همچنين فرموده است:"من در استراحتگاه بهشت سرور کسي هستم که با وجودي که حق با اوست جدال و ستيزه جويي را رها مي سازد و در وسط بهشت سرور کسي هستم که اخلاق نيکو دارد".
داشتن اين کمال از ويژگي هاي اين امت است. الله تعالي مي فرمايد:[امروز (احکام) دين شما را براي شما کامل کردم و نعمت خود را بر شما تکميل نمودم و اسلام را به عنوان آيين خداپسند براي شما برگزيدم](مائده:3). اهل کمال کساني هستند که اعمال خود را تمام و کمال انجام داده اند و پروردگار خود را آن گونه عبادت کرده اند که گويي او را مي بينند و حق الله تعالي را به بهترين وجه ممکن ادا کرده اند. حقوق خلق خدا را نيز تمام و کمال رعايت کرده اند که الله تعالي نيز به خاطر کامل انجام دادن اعمالشان، اين اعمال را از آنها پذيرفته است و پاداش آن را چندين برابر داده است. حتي خداوند متعال آنها را دوست دارد، اعمال، احوال، دنيا و آخرتشان را بهبود بخشيده است و درهاي خير و برکت را به روي آنها گشوده و درهاي شر و بدي را به رويشان بسته است و دلهاي آنها را از بيماري ها و اعضاي بدنشان را از سرکشي و اوقاتشان را از تلف شدن حفظ کرده است. پيامبر اسلام مي فرمايد:"الله کسي را که کاري انجام مي دهد و تلاش مي کند در آن مهارت پيدا کند، دوست دارد".
روزه از جمله عبادتي است که بايد به صورت کامل ادا شود. با به کمال رسيدن اين عبادت،
شب ها و روزها تکميل مي شود و عمل فرد مبارک مي گردد. روزه دار به کمال مي رسد و روزه واقعي که الله تعالي آن را مقرر فرموده است تجلي مي يابد. افطار در لحظه اي مجاز است که خداوند اجازه فرمايد. متأسفانه مردم ماهيت واقعي روزه را درک نکرده اند و آن را تنها در امتناع کردن از مبطلات روزه از زمان طلوع خورشيد تا غروب آن جستجو مي کنند که اين امر در بين افراد صالح و ناصالح مشترک است. در اين صورت فرقي بين روزه ما و روزه يهوديان و مسيحيان و روافض وجود ندارد. زيرا آنها نيز از خوردن و آشاميدن دوري مي کنند، اما از گناهان کبيره پرهيز نمي کنند. پروردگار آسمان ها و زمين را ناظر بر اعمال خود نمي دانند از اين رو کارهايشان بي فايده و بي ارزش است. براي اينکه خداوند متعال پاک و پاکيزه است و تنها اعمال پاک بري از هر گونه گناه را مي پذيرد. از آن جهت مسلمانان با ديگران فرق دارند که الله تعالي خود آنها را برگزيده و انتخاب کرده است که الله هر که را بخواهد مي آفريند و هر که را بخواهد بر مي گزيند.
بر هر مسلماني واجب است که بداند روزه او ماهيت معنوي و اخروي دارد؛ زيرا مسلمان تنها با وجود وجهه معنوي در روزه اش از ديگران متمايز مي گردد. خداوند متعال مي فرمايد:[اي مردم شما را از يک مرد و يک زن آفريديم، سپس شما را به قوم ها و تيره هاي مختلف تقسيم کرديم تا همديگر را بشناسيد بي گمان گرامي ترين شما در نزد خداوند متقي ترين شماست. خداوند مسلماً آگاه و باخبر است](حجرات/13).
زندگي واقعي در آخرت تجلي مي يابد و ثمره روزه و افزايش پاداش آن نيز با شناخت واقعي آن فريضه امکانپذير مي شود.
ماهيت واقعي روزه در چند چيز نهفته است از جمله: اظهار بندگي براي الله تعالي، که او معبودي است، کسي غير او شايسته پرستش نيست و تنها او شايستگي عبادت را داراست و هيچ کس غير از او از اين ويژگي برخوردار نيست. روزه نشانه خضوع، فروتني، تسليم، فرمانبرداري و عمل به دستور الهي و پايان دادن خشم الهي است که حق الله تعالي با آن ادا مي گردد. روزي پيامبر اسلام صلى الله عليه و سلم از معاذ پرسيد: آيا مي داني که الله چه حقي بر گردن بندگان دارد و بندگان چه حقي بر گردن الله دارند. معاذ گفت: پاسخ دادم: الله و فرستاده او آگاه ترند. فرمود: "حق الله بر بندگان اين است که او را بپرستند و براي او شريکي قايل نشوند و حق بندگان بر عهده الله تعالي اين است که کسي که براي او شريکي قايل نشده است عذابش ندهد".
شخص با عبوديت و بندگي است که به وظيفه اي که به خاطر آن خلق شده است عمل مي کند. باري تعالي در اين باره مي فرمايد:[ بگو: نماز، عبادت، و زيستن و مردن من از آن خداست که پروردگار جهانيان است، الله را هيچ شريکي نيست](انعام:162ـ 163). الله سبحان همچنين مي فرمايد:[ پروردگارت را پرستش کن تا (زماني که) مرگ به سراغ تو مي آيد](حجر:99). فرد از طريق عبوديت و بندگي رفتارها و گفتارهايي را انجام مي دهد که الله تعالي آن را دوست دارد و رضايتش در آن نهفته است. انسان با پرستش الله تعالي افتخار بندگي او را کسب مي کند که اين افتخار از جانب الله نصيب ملائکه شده است. پروردگار درباره آنها فرموده است:[بلکه بندگان گرامي و محترمي هستند](انبياء:26). خداوند متعال پيامبران را هم به اين درجه نايل ساخته است که مي فرمايد:[اي پيامبر از بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب سخن بگو، آنان که داراي قدرت وبينش بودند](ص:45).
پيغمبر اسلام صلى الله عليه و سلم اين صفت را براي خود برگزيد و فرمود:" مانند مسيحيان که پسر مريم را مي پرستند مرا پرستش نکنيد چرا که من بنده اي بيش نيستم بنابراين مرا بنده الله و رسول او بدانيد". الله تعالي دوستداران خود را نيز به اين افتخار نايل فرمود که در اين باره مي فرمايد:[بندگان خداي رحمن کساني هستند که آرام و بدون تکبر بر روي زمين راه مي روند](فرقان:63).
پروردگار متعال بندگان خود را که از اين خصلت برخوردار هستند از شر شيطان حفظ کرده است. باري تعالي در قرآن کريم مي فرمايد:[تو بر بندگان من هيچ سيطره و سلطه اي نداري](حجر:42). الله تعالي همچنين گناهان متصفين به اين صفت را بخشيده است که مي فرمايد:[به بندگانم خبر بده که من بخشاينده مهربان هستم](حجر:49).
انسان با اتصاف به بندگي الله از بندگي نفس امر کننده به بدي نجات مي يابد و نفس پاک و مطمئنه را کسب مي کند. بنده الله تعالي و اعمالش نيز براي او صورت مي گيرد. تمام تلاش هاي خود را به آخرت معطوف مي کند و بدين ترتيب رستگار مي گردد. پروردگار متعال مي فرمايد:[کسي رستگار و کامياب مي شود که نفس خويشتن را (با انجام طاعات و عبادات) پاکيزه دارد و بپيرايد](شمس:9). انسان با بندگي الله تعالي از بندگي شيطان آزاد مي گردد که گفته است:[به عزت و عظمت تو سوگند که همه آنان را گمراه خواهم کرد](ص:82) و نيز گفته است:[سپس از پيش رو و از پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ به سراغ ايشان مي روم (تا بدانجا که) بيشتر آنان را سپاسگزار نخواهي يافت](اعراف:17).
همچنين انسان از بندگي هوي و هوس که کاهنده سنگيني ترازوي اعمال است و صاحب خود را به پرتگاه گمراهي و انحراف مي کشاند، نجات مي يابد. الله متعال مي فرمايد:[اي داوود ما تو را در زمين نماينده (خود) ساخته ايم، پس در ميان مردم به حق داوري کن و از هواي نفس پيروي مکن که تو را از راه خدا منحرف مي سازد. بي گمان کساني که از راه خدا منحرف مي گردند عذاب سختي به خاطر فراموش کردن روز حساب و کتاب (قيامت) در پيش دارند](ص:26). و نيز مي فرمايد:[هيچ ديده اي کسي را که هوا و هوس خود را به خدايي خود گرفته است و با وجود آگاهي خدا او را گمراه ساخته است و بر دل و گوش او مهر گذاشته است و بر چشمش پرده اي انداخته است پس چه کسي جز خدا مي تواند او را راهنمايي کند؟ آيا پند نمي گيريد و بيدار نمي شويد](جاثيه:23).
علاوه بر اين ها انسان از بندگي شهوات که او را به سوي جهنم سوق مي دهد آزاد مي گردد ؛ زيرا آنها براي شهوات و شکم هايشان زندگي مي کنند. الله تعالي در اين باره مي فرمايد:[در حالي که کافران(چند روزي از نعمت هاي زودگذر جهان) بهره و لذت مي برند و همچون چهار پايان (بي خبر و غافل از سرانجام کار) مي چرخند و مي خورند و آتش دوزخ جايگاه ايشان است](محمد/12). خداوند متعال همچنين مي فرمايد:[ بعد از آنان فرزندان ناخلفي جايگزين شدند که نماز را (ترک کردند و بهره مندي از آن را) هدر دادند و بدنبال (لذايذ) و شهوات راه افتادند و (مجازات) گمراهي (خود را در دنيا و آخرت) خواهند ديد.
ماهيت واقعي روزه در تقواي الهي همراه با ترس از او، عمل به قرآن، آمادگي براي روز سفر، ناخشنودي از دنيا، اطاعت از الله و عدم سرکشي از اوامر او، ذکر حق تعالي و فراموش نکردن او، سپاسگذاري الله تعالي و عدم کفر ورزيدن به او، استمرار داشتن در ذکر و ياد باري تعالي در همه حال، عمل به اوامر خداوند سبحان و و پرهيز از نواهي او نهفته است که بدين ترتيب حفاظي بين خود و عذاب الهي قرار دهد که قرآن نيز به اين حقيقت اشاره کرده است:[ اي کساني که ايمان آورده ايد بر شما روزه واجب شده است همانگونه که بر کساني که پيش از شما بوده اند واجب بوده است تا باشد که پرهيزگار شويد](بقره:183).
الله تعالي همه انسان ها را از زمان حضرت آدم تا خاتم به تقواي الهي سفارش کرده و فرموده است:[ و ما به کساني که پيش از شما بديشان کتاب (آسماني) داده ايم توصيه نموده ايم و به شما (اي مؤمنان) سفارش مي کنيم که از خدا بپرهيزيد](نساء:131). و به پيامبر اسلام نيز سفارش مي کند و مي فرمايد:[ اي پيامبر بترس! از( عذاب و خشم) الله](احزاب:1). و به مؤمنان سفارش مي کند و مي فرمايد:[ اي مؤمنان از خدا بترسيد ( و خويشتن را با انجام خوبي ها و دوري از بديها از عذاب او در امان داريد) و سخن حق و درست بگوييد](احزاب:70). به مردم نيز سفارش مي فرمايد:[ اي مردم از پروردگارتان بترسيد](نساء:1).
اگر روزه دار از چيزهايي که براي او حلال هستند دوري گزيند اين توانايي را پيدا مي کند که در طول زندگي خود از چيزهاي حرام نيز دوري کند و هنگامي که در استفاده از دخانيات پرهيز مي کند اين امکان را مي يابد که از قانون شکني نيز بپرهيزد؛ زيرا روزه محافظي است که بنده را از انجام گناه حفظ مي کند و سد راه انجام کارهاي بد مي شود، هر کس بدون تقوي روزه بگيرد تنها گرسنگي و تشنگي نصيبش مي شود و مانند کسي است که سنت ها را ادا و واجبات را ترک مي کند.
روزه در حقيقت داشتن اخلاص براي الله تعالي، پروردگار جهانيان و اقامه نماز، انجام عبادات، زندگي و مرگ براي الله تعالي است که شريکي ندارد و درخواست ثواب از خداوند متعال و تلاش کردن براي آخرت و هماهنگ ساختن ظاهر و باطن، دوري از ريا و خودنمايي و آزاد کردن خود از بندگي غير خدا و بنده خدا شدن است. الله عز وجل مي فرمايد:[ در حالي که جز بديشان دستور داده نشده است که مخلصانه و حقگرايانه خداي را بپرستيم و تنها شريعت او را آئين (خود) بدانند و نماز را چنانکه بايد بخوانند و زکات را ( به تمام و کمال) بپردازند..آيين راستن و ارزشمند اين است و بس..](البينة: 5).
و نيز مي فرمايد:[بگو: به من فرمان داده شده است به اينکه خدا را بپرستم و پرستش را (از هر گونه شائبه؛ کفر و شرک و ريا پالوده و زدوده سازم و) خاص او کنم.](زمر:11).
انسان با کمک اخلاص از نفاق و دورويي در امان مي ماند. خداوند متعال در حديث قدسي مي فرمايد:" هر کس براي من شريکي قائل شد او را با شريکش تنها مي گذارم".
الله تعالي تنها عمل خالصانه انسان را مي پذيرد، خداوند متعال مي فرمايد:[ پس هر کس که خواهان ديدار خداي خويش است، بايد که کار شايسته کند و در پرستش پروردگارش کسي را شريک نسازد] (کهف:110).
انسان(بنده) با کمک اخلاص از بندگي شيطان در امان مي ماند. الله تعالي در اين باره مي فرمايد:[ گفت: به عزت و عظمت تو سوگند که همه آنان را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان مخلص تو از ايشان را](ص:82، 83).
بنده با کمک اخلاص وارد بهشت مي شود و از آتش دوزخ در امان مي ماند. الله تعالي مي فرمايد:[شما (اي مشرکان کوردل) قطعا عذاب دردناک (الهي) را خواهيد چشيد، و جز در برابر کارهايي که مي کرده ايد کيفر داده نمي شويد، مگر بندگان مخلص خدا که از کيفر لغزشهايشان مي گذرد و پاداش مضاعف، ده تا هفت صد برابر کردار نيکشان و گاهي افزون بر آن بديشان عطا مي فرمايد، ايشان را روزي ويژه و معيني است، ميوه هاي رنگارنگ.. و آنان مکرم و معززند](صافات:38ـ 42).
پروردگار متعال در حديث قدسي نيز اين واقعيت را متذکر مي شود و مي فرمايد:" همه اعمال انسان براي اوست جز روزه که به خاطر من است و من خود به آن پاداش مي دهم". و نيز مي فرمايد:" براي هرعمل خوب انسان ده برابر حسنات نوشته مي شود که الله تعالي تا هفتصد برابر براي آن پاداش در نظر مي گيرد". و در جاي ديگر مي فرمايد:" جز روزه که به خاطر من است و من خود به آن پاداش مي دهم".
در روزه اخلاص به خاطر الله تجلي مي يابد چون در اين عبادت امکان ريا به صفر مي رسد و تنها بنده و پروردگار و بنده از آن آگاه است. باري تعالي مي فرمايد:"هر کس از روي ايمان و براي الله روزه بگيرد همه گناهان پيشين او بخشوده مي شود".
روزه به معناي نظارت الله بر عمل بنده است و انسان الله را ناظر بر عبادت خود مي بيند؛ زيرا تنها الله از روزه روزه دار باخبر است و تنها مراقب او الله است و اين نظارت الله روزه دار را از روزه خواري باز مي دارد. هر کس خداوند متعال را مراقب اعمال خود بداند کارش را درست و کامل انجام مي دهد. او ايمان به غيب دارد و در هر زمان و مکان و در همه حال از الله تعالي مي ترسد. او با روزه گرفتن دوستي حق تعالي را کسب مي کند و جزو کساني مي شود که نه ترسي براي آنهاست و نه اندوهي. روزه دار در روز با ترجيح دادن محبت الله بر محبت نفس، پروردگارش را به عنوان ناظر مي پذيرد و در شب با ترک کردن خواب رضايت الهي را طلب مي کند. او هنگامي که انفاق مي کند يا زماني که وقت خود را به غنيمت مي شمرد نظارت الله را بر اموال خود و عمرش قبول مي کند. الله تعالي اهل مراقبت را مدح و آنها را دوست خود معرفي مي کند و مي فرمايد:[هان! بي گمان دوستان خداوند (سبحان) ترسي بر آنان از خواري در دنيا و عذاب در آخرت) نيست و ( براي از دست دادن دنيا) غمگين نمي گردند. دوستان خداوند کساني هستند که ايمان آورده اند و تقوا پيشه کرده اند](يونس:62ـ 63).
رسول الله صلى الله عليه و سلم اين نظارت را احسان معرفي کرده و فرموده است:" احسان آن است که الله را آن گونه عبادت کني که گويي آن را مي بيني و بدان اگر چه تو نتواني او را ببيني ولي او تو را مي بيند".
ماهيت واقعي روزه در حفظ اعضاي بدن از انجام گناه، تلف کردن وقت (عمر) غفلت، سرکشي، ملزم ساختن روزه دار به ايمان و جريان ساختن ايمان در رگهاي بدن او با تنگ ساختن مجاري ورود شيطان متجلي مي شود. اعضاي بدن امانتي است در دست صاحبش و الله تعالي نيز به اداي امانت امر فرموده است:[ بي گمان خداوند به شما دستور مي دهد که امانت ها را به صاحبان امانت برسانيد](نساء:58).
رسول الله صلى الله عليه و سلم نيز به اداي امانت دستور فرموده است:" امانت را به کسي که تو را امين قرار داده است، بسپار". الله تعالي نيز مؤمنان را امانتدار معرفي مي کند و مي فرمايد:[ و کساني اند که در امانتداري خويش امين و در عهد خود بر سر پيمانند](المؤمنون:8).
همه اعضاي بدن شخص بايد روزه دار باشند. روزه مقيد به زمان نيست بلکه تا زمان مرگ ادامه دارد. روزه زبان با گفتن حرف حق يا سکوت تجلي مي يابد که رسول الله صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:" هر کس به الله و روز قيامت ايمان دارد حرف نيکو بگويد يا ساکت بماند". ايشان همچنين مي فرمايند:" اگر بنده اي کلمه اي از رضايت الهي بگويد الله تعالي در روز قيامت براي او رضايت الهي را ميسر مي سازد و اگر بنده اي کلمه اي درباره خشم الهي بگويد الله تعالي در روز ديدار خود خشم خود را براي او فراهم مي کند". نيز مي فرمايند:"هر کس دروغ را ترک نمي کند و به آن عمل مي کند الله تعالي نيازي ندارد که آب و غذاي خود را رها سازد".
روزه زبان با دست کشيدن از نفرين، بيهوده گويي، دروغ، غيبت، سخن چيني، مسخره کردن، بهتان و همه سخنان باطل صورت مي گيرد که رسول الله در اين باره فرموده است:" اگر کسي به ستيزه با او برخاست و او را ناسزا گفت، بگويد که من روزه دارم".
روزه چشم با نگاه کردن به چيزهايي که الله تعالي آن را واجب يا مباح کرده است و چشم پوشي از چيزهايي که حرام کرده است، ميسر مي گردد. نگاه به نامحرم تيري از تيرهاي سهمگين شيطان است و نگاه حرام زمينه زنا را فراهم مي سازد و فاسد کننده قلب است؛ از اين رو الله تعالي امر کرده است که نگاه هايمان را کنترل کنيم و فرموده است:[اي پيغمبر به مردان مؤمن بگو چشمان خود را فرو گيرند](نور:30). و نيز مي فرمايد:[ و بگو به زنان مؤمنه، چشمان خود را (از نامحرمان) فرو گيرند و عورت هاي خويشتن را (با پوشاندن و دوري از رابطه نامشروع) مصون دارند](نور 31). رسول اکرم صلى الله عليه و سلم به علي (رضى الله عنه) مي فرمايد:"نگاه کردن را طولاني نکن که نگاه اول مال توست، اما نگاه هاي بعدي ديگر از آن تو (و در کنترل تو) نيست".
همه رويدادهاي ناگوار از نگاه کردن سرچشمه مي گيرد، هر کس چشمان خود را فرو گيرد الله تعالي سه پاداش: نور در قلب، لذت در طاعت و ترس شيطان از او را به او مي بخشد".
روزه گوش با شنيدن حرف حق و روي گرداندن از باطل تجلي مي يابد که باري تعالي مي فرمايد:[بي گمان گوش و چشم و دل درباره همه آنها پرسيده مي شود](اسراء: 36).
رسول الله صلى الله عليه و سلم درباره روزه گوش مي فرمايد:"الله تعالي شخصي را که گفته هاي من را شنيد و آن را پذيرفت و فهميد، سپس آن را همان طوري که شنيده بود منتقل کرد، شادمان مي کند". ايشان همچنين بقيه اعضاي بدن را از انجام گناهان منع و به انجام عبادات سفارش کرده است. رسول اکرم صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:"همه انسان ها به نوعي با زنا دست به گريبان مي شوند که زناي چشمان نگاه، زناي گوش ها شنيدن، زناي زبان سخن، زناي دست ستم، زناي پا راه خطا رفتن است. دل طلب مي کند و هوس با آن يا موافقت مي کند يا مخالفت".
پيامبر اسلام صلى الله عليه و سلم نسبت به اين واقعيت هشدار داده و فرموده است:" روزه داري به معناي خوداري از خوردن و نوشيدن نيست بلکه روزه داري به معناي خودداري از بيهوده گويي و زشت گويي است". ايشان همچنين فرموده است:" چه بسا روزه داري که تنها بهره او از روزه تشنگي و گرسنگي است".
ماهيت واقعي روزه در وقت شناسي است؛ زيرا هر چقدر از آن را از دست بدهيم ديگر تکرار نمي شود و به سرعت سپري مي گردد. ارزش وقت از طلا و نقره نيز بيشتر است؛ از اين رو روزها با روزه و شب ها با شب زنده داري و مجالس با قرآن و ذکر و دعا و طلب آمرزش حفظ مي گردد. ما با درک ارزش وقت دوران طلايي را تا روز قيامت مي سازيم و بايد آن را غنيمت بشماريم تا در زمان مرگ پشيمان نشويم. الله تعالي مي فرمايد:{به درگاه خدا برگرديد و تسليم فرمان او شويم و ازتعاليم وي پيروي کنيد) تا روز قيامت کسي نگويد: دردا وحسرتا! چه کوتاهي ها که در حق (طاعت وعبادت) خدا کرده ام}(زمر:56)
رسول اکرم صلى الله عليه و سلم مي فرمايد:"پنج چيز را پيش از پنچ چيز مغتنم بدان، زندگي را پيش از مرگ، جواني را قبل از پيري، سلامتي را پيش از بيماري، بي نيازي را قبل از فقر و اوقات فراغت را پيش از مشغوليت خود".
ماهيت واقعي روزه در تعظيم الله تعالي کما اينکه خود شايسته آن است، متجلي مي شود؛ زيرا که او نعمت هدايت اسلام را به ما عطا فرمود که از بزرگ ترين نعمت ها به شما مي رود و ما را به وسيله اين هدايت با پيامبران، راستگويان، شهيدان و صالحان همراه ساخت. هر کسي که شکرگزار اين نعمت باشد الله تعالي وعده داده است که نعمت بيشتر و رضايت خود را نصيب او مي گرداند از اين رو مي فرمايد:{و خدا را براينکه شما را ( به احکام دين که سعادتتان در آن است) هدايت کرده است، بزرگ دارد و تا اينکه (از همه نعمت هاي او) سپاسگزاري کنيد}(بقره:185).
روزه امت اسلام را وحدت مي بخشد و آنها را به همکاري و همبستگي رهنمود مي سازد، از آنجايي که آنها با هم برادرند و همچون يک جسم واحد و ساختمان استوار محسوب مي شوند. با هم در زمان معين روزه مي گيرند و در زمان معين افطار مي کنند. الله واحد را مي خواانند و از يک پيامبر و يک دين (مشترک) پيروي مي کنند.
و صلي الله علي نبينا محمد علي آله و صحبه و سلم.
مترجم: ام طه ناوي
مصدر: سايت نوار اسلام
IslamTape.Com
0 نظرات:
ارسال یک نظر